رابطه عزت نفس و پیشرفت تحصیلی طلاب

فصل دوم ۱۰

 

ادبیات تحقیق ۱۰

 

عزت نفس و تعاریف آن ۱۱

 

اهمیت عزت نفس ۱۶

 

نحوه شکل گیری عزت نفس ۱۹

 

ویژگی ها و نشانه های عزت نفس بالا ۲۲

 

ویژگی ها و نشانه های عزت نفس پایین ۲۴

 

ابعاد عزت نفس ۲۶

 

روش های ایجاد و تقویت عزت نفس ۳۰

 

محبت کردن ۳۰

 

احترام گذاشتن ۳۱

 

استقلال دادن ۳۲

 

همبستگی ۳۳

 

بی همتایی ۳۵

 

ایجاد حس قدرت ۳۷

 

الگوها ۳۹

 

پیشرفت تحصیلی و تعاریف آن ۴۵

 

 

 

اهمیت پیشرفت تحصیلی ۴۷

 

عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی ۴۹

 

روش های اندازه گیری پیشرفت تحصیلی ۵۱

 

ارزشیابی وابسته به ملاک ۵۱

 

ارزشیابی و ابسته به هنجار ۵۲

 

ارزشیابی از طریق مشاهده ۵۳

 

ارزشیابی از طریق انجام کار ۵۶

 

ارزشیابی آغازین، تکوینی و تراکمی ۵۷

 

ارزشیابی از طریق آزمون شفاهی ۶۰

 

ارزشیابی از طریق آزمون کتبی ۶۲

 

مدل‌های پیشرفت تحصیلی ۶۳

 

مدل تامسون ۶۳

 

مدل رینالدس و والبرگ ۶۴

 

مدل مینیر ۶۴

 

مدل استیپک ۶۵

 

مدل روبن، مک کوچ و ریس ۶۸

 

مدل ری و الیوت ۷۰

 

مدل نلسن، بنر، نیل و استاج ۷۱

 

مدل فنورال، رومن و کوستاس ۷۱

 

 

 

مدل هالیکاری، نوجی و کومیولینین ۷۲

 

مدل استوپنسکی، رینالد،‌دانیلس، هانیس و پری ۷۳

 

مدل ساولینن، آهونن،‌ آرو، توالوانن و هلوپنن ۷۴

 

مدل رابیلر، دیویس، میلز، مارشال و پیپ ۷۵

 

مدل پامیکلسکی، دیون و بروک ۷۵

 

استفاده از نتایج ارزشیابی برای بهبود طرح آموزشی ۷۷

 

برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت  fumi.ir  مراجعه نمایید.

نتایج پژوهش های انجام شده ۷۸

 

فصل سوم ۸۹

 

روش تحقیق ۸۹

 

جامعه آماری ۹۰

 

روش نمونه گیری ۹۱

 

حجم نمونه ۹۲

 

ابزار پژوهش ۹۳

 

اعتبار و روایی ۹۵

 

شیوه نمره گذاری ۹۶

 

میزان عزت نفس ۹۷

 

بررسی ابعاد عزت نفس ۹۷

 

روش انجام تحقیق ۹۹

 

روش آماری و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها ۱۰۰

 

 

 

فصل چهارم ۱۰۱

 

تجزیه و تحلیل داده ۱۰۱

 

یافته ها ۱۰۲

 

یافته های توصیفی ۱۰۳

 

پاسخهای نمونه آماری به آزمون عزت نفس به تفکیک درصد ۱۰۳

 

پیشرفت تحصیلی ۱۰۶

 

میانگین، انحراف معیار و وایریانس پاسخهای گزینه ها ۱۰۷

 

نمرات عزت نفس افراد حجم نمونه، فراوانی ها و درصدهای آنها ۱۱۱

 

نمرات عزت نفس عمومی افراد حجم نمونه، فراوانی ها و درصدهای آنها ۱۱۳

 

نمرات عزت نفس خانوادگی افراد حجم نمونه، فراوانی ها و درصدهای آنها ۱۱۵

 

نمرات عزت نفس اجتماعی افراد حجم نمونه، فراوانی ها و درصدهای آنها ۱۱۷

 

نمرات عزت نفس تحصیلی افراد حجم نمونه، فراوانی ها و درصدهای آنها ۱۱۹

 

دامنه تغییرات، میانگین و انحراف معیار معدل، عزت نفس، عزت نفس عمومی، عزت نفس خانوادگی، عزت نفس اجتماعی و عزت نفس تحصیلی ۱۲۱

 

واریانس معدل، عزت نفس، عزت نفس عمومی، عزت نفس خانوادگی، عزت نفس اجتماعی، تحصیلی ۱۲۳

 

داده های استنباطی ۱۲۶

 

فرضیه اصلی: میزان ضریب همبستگی میان  پیشرفت تحصیلی و عزت نفس ۱۲۶

 

فرضیه فرعی ۱: میزان ضریب همبستگی میان پیشرفت تحصیلی و عزت نفس عمومی ۱۲۸

 

 

 

فرضیه فرعی ۲: میزان ضریب همبستگی میان پیشرفت تحصیلی و عزت نفس خانوادگی ۱۳۰

 

فرضیه فرعی ۳: میزان ضریب همبستگی میان پیشرفت تحصیلی و عزت نفس اجتماعی ۱۳۲

 

فرضیه فرعی ۴: میزان ضریب همبستگی میان پیشرفت تحصیلی و عزت نفس تحصیلی ۱۳۴

 

میزان ضریب همبستگی عزت نفس و عزت نفس عمومی و عزت نفس خانوادگی و عزت نفس اجتماعی و عزت نفس تحصیلی ۱۳۶

 

فصل پنجم ۱۴۰

 

نتیجه گیری ۱۴۰

 

بحث  و جمع بندی ۱۴۱

 

فرضیه اصلی: همبستگی بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی ۱۴۱

 

فرضیه فرعی ۱-  همبستگی بین عزت نفس عمومی و پیشرفت تحصیلی ۱۴۲

 

فرضیه فرعی ۲- همبستگی بین عزت نفس خانوادگی و پیشرفت تحصیلی ۱۴۲

 

فرضیه فرعی ۳- همبستگی بین عزت  نفس اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ۱۴۲

 

فرضیه فرعی ۴- همبستگی بین عزت  نفس تحصیلی و پیشرفت تحصیلی ۱۴۳

 

فرضیه فرعی ۵- پایین بودن میانگین مربوط  میل به تغییر در خود ۱۴۳

 

فرضیه فرعی ۶- پایین بودن میانگین مربوط به احساس غرور از نتایج تحصیلی ۱۴۴

 

محدودیت ها ۱۴۵

 

۱– محدودیت در منابع و پایان نامه ها ۱۴۵

 

۲– مشکل اولیه در برآورد میزان جمعیت جامعه آماری ۱۴۵

 

۳– مشکلات هماهنگی در برگزاری نظر سنجی ۱۴۶

 

 

 

پیشنهادها ۱۴۷

 

۱– برگزاری تست عزت نفس کوپر اسمیت در گزینش حوزه علمیه ۱۴۷

 

۲– اجرای پژوهش های دوره ای بر روی سطوح عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در پایه های مختلف ۱۴۷

 

فهرست منابع ۱۴۹

 

 

 

فصل اول

 

 کلیات

 

 

 

بیان مسأله

 

همواره و در تمامی نظام های آموزشی، یکی از اهداف مهم و قابل توجه در عرصه تربیت و تحصیل، پیشرفت تحصیلی است؛ یعنی رشد و تناسب آموخته های فرد با توان و استعدادهای بالقوه او.

 

پیشرفت تحصیلی در ابعاد مختلف از عوامل و فاکتورهای متعددی تأثیر می پذیرد؛ از جنبه های وراثتی، فردی، خانوادگی، اجتماعی و مانند آن که هر کدام به فراخور جایگاه خود، تأثیر متفاوتی دارند و بالطبع قابل بررسی و مطالعه هستند.

 

حوزه علمیه نیز به عنوان یک نظام آموزشی ممتاز و بسیار متفاوت با الگوهای کلاسیک و رسمی آموزشی در سطح جهان و با قدمتی بیش از هزار سال، از این قاعده مستثنی نیست؛ یعنی با وجود اختلافات عدیده ای که در میان ارکان، روشها و همچنین الگوهای آموزشی و تربیتی نظام حوزه علمیه و سایر نظام های آموزشی و تربیتی موجود است، با این حال از یک سری اصول کلی و یکسان با آنها تبعیت می کند.

 

 در میان عوامل مختلف مؤثر بر پیشرفت تحصیلی، جایگاه عزت نفس در ابعاد مختلف عمومی، اجتماعی، تحصیلی و خانوادگی قابل توجه و بررسی و از این رو به دغدغه اصلی این پژوهش بدل گشته است و عمده بحث و پرسش در اینجا مطرح می گردد که چه رابطه ای میان عزت نفس طلاب حوزه علمیه قم و پیشرفت تحصیلی آنها وجود دارد؟ بالطبع پاسخ های بدست آمده از رهگذر این پژوهش، مدیران و صاحب نظران تربیتی حوزه را تا حدودی به نقاط قوت و ضعف ساختار آموزشی حوزه های علمیه رهنمون خواهد ساخت. در این میان استفاده از الگوهای تعیین کننده میزان عزت نفس همچون پرسشنامه های معتبر، در این عرصه نقش ویژه ای خواهند داشت. پرسشنامه کوپر اسمیت، یکی از این الگوهای معتبر و آزموده شده در این عرصه است که قابلیت های خود را در عرصه ها و سطوح مختلف به خوبی نشان داده است و قابل اعتماد و اتکا می باشد.

 

پژوهش ذیل در پی بررسی این سؤال اصلی است که آیا میان عزت نفس طلاب حوزه علمیه قم و پیشرفت تحصیلی آنها رابطه معنا داری وجود دارد؟

 

در کنار این سؤال اصلی، سؤالات فرعی نیز خود را می نمایانند؛ همچون اینکه آیا میان ابعاد عزت نفس (همچون عزت نفس عمومی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی) طلاب حوزه علمیه قم و پیشرفت تحصیلی آنان نیز رابطه معناداری وجود دارد؟

 

 

 

 

 

پیشینه تحقیق

 

با توجه به اختصاصی بودن بحث و پژوهش به حوزه های علمیه و همچنین عملکرد تحصیلی طلاب حوزه های علمیه، پس از پیگیری های صورت گرفته نتایج حاصل شده حاکی از عدم وجود پژوهشی مستقل در این حوزه می باشد شاید از همین منظر پژوهش حاضر نو و دارای اهمیت باشد که تا پیش از این مورد توجه و آزمون قرار نگرفته است. با این حال به نظر می رسید مناسب باشد تجربیات و پیشینه های مشابه در سایر نظام های آموزش مد نظر قرار گیرد تا نتایج آنها به طور اجمالی مد نظر باشد و طبیعتاً نظام آموزشی حوزه های علمیه جزئی از چارچوب نظام آموزشی جمهوری اسلامی ایران و همسو با سیاست های کلان آن خواهد بود. از این رو مروری بر سایر پژوهشهای صورت گرفت در این عرصه خواهیم داشت:

 

 

 

 

 

 

 

1. کوپر اسمیت در یک پژوهش مربوط به تاثیر عزت نفس بر موفقیت تحصیلی ۱۰۲ دانش آموز کلاس پنجم دبستان به این نتیجه رسیده است که میان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری وجود دارد. [ کوپر اسمیت ۱۹۶۷]
2. موریس نشان می دهد که عزت نفس با اعتبار دریافت شده از نمره های یک آزمون خودتأییدی و همچنین میانگین کل نمرات نیمسال به طور مثبت ارتباط دارد[موریس ۱۹۹۳]
3. لئون داری و همکارانش طی یک پژوهش، ارتباط بین تصویر از خود، عملکرد تحصیلی، انگیزش، عزت نفس و اصرار در کار را بررسی نمودند. آنان مشاهده کردند که عملکرد تحصیلی برای آزمودنی هایی که تصاویر روشن و واقع بینانه از آینده خودشان دارند، بهتر بوده است. همچنین آزمودنی هایی که عزت نفس بیشتری داشته اند، در کارها بیشتر اصرار می ورزیدند و انگیزه بیشتری داشتند.[لئون داری و همکاران ۱۹۹۸]
4. پورشافعی نیز پس از اجرای پژوهش در بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش ­آموزان سال سوم دوره متوسطه شهرستان قائن به این نتیجه رسید که بین میزان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش ­آموزان همبستگی معنی داری وجود دارد.[پورشافعی ۱۳۷۰]
5. همچنین ترخان این نتیجه را تبیین نمود که عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش ­آموزان تیزهوش، از عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش ­آموزان عادی بالاتر است.[ترخان ۱۳۷۲]
6. علاوه، حسینی نسب پس از بررسی رابط عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانشجویان علوم پایه و علوم انسانی مراکز تربیت معلم تبریز به این نتیجه رسیده است که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مراکز تربیت معلم رابطه معنی داری وجود دارد[حسینی نسب و همکاران ۱۳۸۱]
7. مهدی میرزایی علویچه و همکارانش نیز در مقایسه عزت نفس، منبع کنترل و رابطه آنها با وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شهید صدوقی یزد دریافتند که اکثریت دانشجویان دارای عزت نفس بالا، دارای معدل بالایی هستند[میرزایی علویچه و همکاران ۱۳۹۱]

 

اهمیت و ضرورت تحقیق

 

“عزت نفس برای بقا و سلامت روانی انسان حیاتی است. عزت نفس یکی از ملزومات عاطفی زندگی است و بدون آن بسیاری از نیازهای اساسی برآورده نمی شود” [مک کی و فتینگ ۱۳۸۷: ۱] از اینرو داشتن عزت نفس برای یک زندگی موفقیت آمیز لازم است.

 

بی گمان نقش عزت نفس در نظام آموزشی حوزه علمیه و موفقیت تحصیلی، نقشی خاص و بی‌بدیل است. یک طلبه در روند تحصیلی خود همواره شرایط مختلف و متفاوتی را

اثربخشی روش تدریس مبتنی بر شیوه دریافت مفهوم

بررسی و مقایسه روش­های تدریس فعال با روش­های تدریس سنتی                                        ۲۱

 

خلاصه­ای از نظریات چند تن از صاحب­نظران تعلیم وتربیت در باره­ی روش­های تدریس               ۲۴

 

روش­های تاریخی                                                                                                    ۲۵

 

روش­های جدید                                                                                                      ۲۶

 

روش­های تدریس غیر فعال و یکسویه                                                                            ۲۶

 

روش­های تدریس فعال و دوسویه                                                                                 ۲۹

 

روش تدریس مبتنی بر دریافت مفهوم                                                                            ۳۳

 

روش تدریس ساختن­گرایی                                                                                         ۳۶

 

ب)پیشینه پژوهش                                                                                                    ۴۰

 

ج) جمع­بندی                                                                                                         ۵۱

 

 

 

فصل سوم:روش پژوهش

 

 

 

 

 

روش­پژوهش                                                                                                          ۵۳

 

جامعه آماری،­نمونه و روش                                                                                        ۵۳

 

ابزار پژوهش                                                                                                          ۵۴

 

متغیرهای پژوهش                                                                                                    ۵۷

 

روش اجرای پژوهش                                                                                                ۵۸

 

روش تحلیل داده­ ها                                                                                                  ۵۹

 

ملاحظات اخلاقی                                                                                                    ۵۹

 

 

 

فصل چهارم: یافته­ های پژوهش

 

 

 

الف) یافته­ های توصیفی                                                                                             ۶۱

 

ب)یافته­ های استنباطی                                                                                               ۶۳

 

 

 

فصل پنچم: بحث ونتیجه گیری

 

خلاصه پژوهش                                                                                                       ۷۶

 

بحث و نتیجه ­گیری                                                                                                   ۷۷

 

محدودیت­های پژوهش                                                                                              ۷۹

 

پیشنهادهای پژوهش                                                                                                 ۸۰

 

فهرست منابع فارسی                                                                                                 ۸۱

 

منابع انگلیسی                                                                                                         ۸۶

 

پیوست ها                                                                                                             ۸۸

 

چکیده­انگلیسی                                                                                                        ۹۸

 

عنوان لاتین                                                                                                            ۹۹

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

 

جدول ۲-۱:روش تدریس دریافت مفهوم در نگاه جدول                                                                           ۳۵

 

جدول ۳-۱: توزیع حجم نمونه آماری بر اساس گروه                                                                               ۵۴

 

جدول ۳-۲: محتوای آموزشی                                                                                                           ۵۹

 

جدول ۴-۱:یافته های توصیفی گروه آزمایشی اول: روش تدریس مبتنی بر روش ساختگرایی                                ۶۱

 

جدول ۴-۲:یافته های توصیفی گروه آزمایشی دوم: روش تدریس مبتنی بر روش دریافت مفهوم                            ۶۲

 

جدول ۴-۳: یافته های توصیفی گروه کنترل: تدریس به روش سنتی                                                             ۶۲

 

جدول ۴-۴: نتایج آزمون کلموگروف-اسمیرنوف برای آزمون نرمال بودن توزیع داده ها                                      ۶۳

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  ۴۰y.ir  مراجعه نمایید.

جدول ۴-۵ : نتایج آزمون برابری واریانس گروه ها                                                                                 ۶۴

 

جدول ۴-۶: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد خودکارآمدی                                                  ۶۴

 

جدول ۴-۷: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد تاثیرات هیجا                                                  ۶۵

 

جدول ۴-۸: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد برنامه ریزی                                                   ۶۵

 

جدول ۴-۹: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد فقدان کنترل پیامد                                            ۶۵

 

جدول ۴-۱۰: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر فقدان کنترل پیامد                                                     ۶۶

 

جدول ۴-۱۱: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد انگیزش                                                      ۶۶

 

جدول ۴-۱۲: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر عملکرد تحصیلی (کل)                                         ۶۶

 

جدول ۴-۱۳: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر عملکرد تحصیلی کل                                                 ۶۷

 

جدول ۴-۱۴: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر میزان پیشرفت تحصیلی                                        ۶۷

 

جدول ۴-۱۵: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر پیشرفت تحصیلی                                                     ۶۷

 

جدول ۴-۱۶: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر میزان انگیزش پیشرفت                                         ۶۸

 

جدول ۴-۱۷: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد خودکارآمدی                                                ۶۸

 

جدول ۴-۱۸: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد تاثیرات هیجانی                                             ۶۹

 

جدول ۴-۱۹: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد برنامه ریزی                                                 ۶۹

 

جدول ۴-۲۰: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد فقدان کنترل پیامد                                          ۶۹

 

جدول ۴-۲۱: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر بعد انگیزش                                                      ۷۰

 

جدول ۴-۲۲: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر عملکرد تحصیلی (کل)                                         ۷۰

 

جدول ۴-۲۳: تحلیل کواریانس اثرات روش های تدریس آموزشی بر بعد خودکارآمدی                                      ۷۰

 

جدول ۴-۲۴: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر بعد تاثیرات هیجانی                                         ۷۱

 

جدول ۴-۲۵: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر بعد برنامه ریزی                                              ۷۱

 

جدول ۴-۲۶: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر بعد فقدان کنترل پیامد                                       ۷۱

 

جدول ۴-۲۷: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر فقدان کنترل پیامد                                                     ۷۱

 

جدول ۴-۲۸: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر بعد انگیزش                                                   ۷۲

 

جدول ۴-۲۹: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر انگیزش                                                                 ۷۲

 

جدول ۴-۳۰: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر عملکرد تحصیلی (کل)                                     ۷۲  جدول ۴-۳۱: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر عملکرد تحصیلی                                                      ۷۲

 

جدول ۴-۳۲: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر پیشرفت تحصیلی                                            ۷۳

 

جدول ۴-۳۳: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر پیشرفت تحصیلی                                                      ۷۳

 

جدول ۴-۳۴: تحلیل کواریانس اثرات روش تدریس آموزشی بر پیشرفت تحصیلی                                            ۷۳

 

جدول ۴-۳۵: مقایسه زوجی اثرات روش های آموزشی بر پیشرفت تحصیلی                                                      ۷۴

 

جدول ۴-۳۶: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر انگیزش پیشرفت                                                 ۷۴

 

جدول ۴-۳۷: تحلیل کواریانس اثرات روش های آموزشی بر انگیزش پیشرفت                                                 ۷۴

 

 

 

 

 

 

 

فهرست پیوست­ها

 

الف)پرسشنامه عملکرد تحصیلی                                                                                   ۸۸

 

ب)پرسشنامه انگیزش پیشرفت                                                                                     ۹۰ ج)آزمون پیشرفت تحصیلی معلم ساخته                                                                          ۹۳

 

د)نمونه طرح درس                                                                                                  ۹۵

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

پژوهش حاضر به دنبال مقایسه اثربخشی روش تدریس ساختگرایی وروش تدریس مبتنی بردریافت مفهوم برمیزان عملکرد و پیشرفت تحصیلی وانگیزش پیشرفت دانش­ آموزان بوده است.جامعه آماری­ این پژوهش شامل دانش­ آموزان دخترپایه هفتم دوره متوسطه اول مدارس عادی ناحیه سه شیراز در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ که در ۲۸ مدرسه مشغول به تحصیل می­باشند،بوده است.نمونه ی آماری شامل ۹۰ نفر،از سه مدرسه و سه کلاس ۳۰ نفره بوده است.نمونه گیری با روش تصادفی خوشه ای چند مرحله­ ای، انجام شده است. طرح تحقیق، نیمه آزمایشی بادوگروه آزمایشی ازنوع پیش آزمون وپس آزمون با گروه کنترل بوده است. ابزار اندازه گیری،پرسشنامه عملکردتحصیلیEPT ،­انگیزش پیشرفت هرمنس وآزمون پیشرفت­تحصیلی معلم­ساخته می­باشد.برای تجزیه وتحلیل داده­ ها ازشاخص ­های آمارتوصیفی وآماراستنباطی باتحلیل کوواریانس استفاده شده است.یافته های­آماری نشان می­دهد که:۱)بین میزان عملکرد تحصیلی و ابعاد آن در گروهی که با روش دریافت مفهوم درس علوم تجربی را دریافت نموده ­اند نسبت به گروه با روش ساختگرایی وکنترل با روش سنتی تفاوت معنا دار نیست.اما میزان عملکرد تحصیلی در گروه با روش ساختگرایی نسبت به گروه کنترل با روش سنتی تفاوت معنادار است و گروه با روش ساخت­گرایی از بین ابعاد عملکرد تحصیلی از فقدان کنترل پیامد بیشتر اما به طور کلی از عملکرد تحصیلی پایین­تری برخوردارهستند.۲)بین میزان پیشرفت تحصیلی درهرسه گروه تفاوت معنا­دار می­باشد.هردوگروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، ازپیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردارند و گروه ساخت­گرایی  نیز نسبت به گروه دریافت مفهوم از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردار می­باشند۳)بین میزان انگیزش پیشرفت هر سه گروه نسبت به یکدیگر تفاوت معنا­داری وجود ندارد.

 

واژه­ های­کلیدی :روش­تدریس ­مبتنی ­بردریافت مفهوم، ­ساخت­گرایی،سنتی،عملکرد تحصیلی، پیشرفت تحصیلی،انگیزش­پیشرفت.

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

مقدمه

 

در قرن حاضر پیشرفت سریع علوم و تکنولوژی بشر را به جایی رسانیده است که به طور فزاینده ای نیازمند یادگیری مهارتهای تفکر انتقادی و خلاق در تصمیم گیری های مناسب و حل مسائل پیچیده جامعه است. در یک جامعه انسانی، آموزش و پرورش[۱]  نقش مهم وکلیدی در پیشرفت جامعه دارد.چرا که آموزش و پرورش کارآ در هر جامعه ای، تضمین کننده ی آینده ی آن جامعه از نظر نیروی کار وفکر خواهد بود و این  باعث بالندگی انسانهای آن جامعه می شود. لازمه ی دستیابی به چنین آموزش و پرورشی این است که، همه ی ارکان یک نظام همدل و همصدا، خواهان رشد و ترقی آن باشند و در این مجموعه به جرأت می­توان گفت مهمترین نقش را، معلمان در این ساختار بر عهده خواهند داشت.نقش معلمان در سلامت،سعادت و تعالی جامعه بر کسی پوشیده نیست.معلمان با دانش ­آموزان ارتباط مستمر دارند و تأثیر گذاری این قشر شاید از همه ی ارکان دیگر نظام آموزشی پایاتر می باشد.ارزش دادن به اندیشه­ های خلاق و ایجاد کردن انگیزش[۲] یادگیری فعال، از خصوصیات معلمان اثربخش است.معلمان باید در فرایند یاددهی-یادگیری دانش ­آموز محور باشند.به این معنا که شیفته­ی خودجوشی فراگیر و تسهیل کننده آموزش باشند. راه یادگیری را آموزش دهند،­ نه آن­که عرضه­کننده یادگیری و یاددادنی­ها باشند.زیرا که اصولاًدر فرایند یاددهی-یادگیری، فرض عمده بر این است که هر چه میزان فعالیت و مشارکتی دانش­ آموزان در جریان تدریس بیشتر باشد، تدریس مؤثرتر است(خلیلی ،۱۳۸۲).

 

معلمان کارآمد، همیشه در ذهن و زندگی دانش ­آموزان اثری ماندگار خواهند داشت.آشکار است که دانش ­آموزان هم بدون انگیزش لازم،بهره ای از آموزش خوب، نمی برند.چنین چیزی را هم می توان در محیطهای آموزشی و هم با توجه به تحقیقات مشاهده کرد.بارها با دانش ­آموزانی مواجهه شدیم که از لحاظ توانایی و استعداد یادگیری بسیار به هم شبیه هستند اما در پیشرفت تحصیلی تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند.این جنبه از رفتار آدمی به حوزه­ انگیزش مربوط می­ شود.(کوهن لوئیز[۳]،ترجمه شاکری،۱۳۷۲).

 

روانشناسان و پژوهشگران در مورد انگیزش انسان به دو نوع انگیزش درونی[۴]و انگیزش بیرونی[۵] اشاره کرده ­اند. انگیزش بیرونی با هدف کسب پاداش و اجتناب از تنبیه ارتباط دارد ولی انگیزش درونی با تمایل درونی برای انجام موفقیت آمیز صرف یک تکلیف، مرتبط است.کسی که در مورد خود از احساس کفایت(پیشرفت تحصیلی[۶]) و خودمختاری (استقلال[۷]).برخوردار است دارای انگیزش درونی است. (پال آرپنتریچ وبیل اچ شانک[۸]۱۹۶۴، ترجمه شهرآرای،۱۳۹۰).

 

از لحاظ پرورشی، انگیزش هم هدف است و هم وسیله. به عنوان هدف،معلمان از دانش­­آموزان می­خواهند که نسبت به موضوعات مختلف علمی و اجتماعی دارای انگیزه باشند.از این رو،­تمام برنامه های درسی که برای آنان فعالیتهای مربوط به جنبه های عاطفی در نظر گرفته شده است دارای هدفهای انگیزشی هستند. به عنوان وسیله،­انگیزش به صورت آمادگی روانی یک پیش­نیاز یادگیری محسوب می­ شود.اگر دانش­ آموزان نسبت به درس بی­علاقه باشند(دارای انگیزش سطح پایینی باشند)،­به توضیحات معلم در کلاس توجه نخواهند کرد، تکالیف خود را با جدیّت انجام نخواهند داد و بالاخره پیشرفت چندانی نصیب آنها نخواهد شد. اما اگر نسبت به درس علاقه­مند باشند(دارای انگیزش سطح بالایی باشند)،­هم به توضیحات معلم با دقت گوش خواهند داد، هم تکالیف درسی خود را با جدیّت انجام خواهند داد،­ هم به دنبال کسب اطلاعات بیشتری در زمینه­ مطالب درسی خواهند رفت و هم پیشرفت زیادی نصیب آنها خواهد شد.(سیف،۱۳۸۸).

جستجوی مقالات فارسی – مقایسه دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر

۲-۹- نظریه­ های روابط بین افراد. ۲۲

 

۲-۱۰- صمیمیت. ۲۵

 

۲-۱۱- روابط صمیمی. ۲۶

 

۲-۱۲- باورهای غیر منطقی ۲۷

 

۲-۱۳- پیشینه پژوهشی ۳۹

 

۲-۱۴- جمع بندی. ۴۳

 

فصل سوم: روش بررسی ۴۵

 

۳-۱- مقدمه ۴۶

 

عنوان صفحه

 

۳-۲- روش تحقیق ۴۶

 

۳-۳- جامعه. ۴۶

 

۳-۴- نمونه و روش نمونه گیری. ۴۶

 

۳-۵- ابزار جمع آوری داده ها. ۴۷

 

۳-۶- روش جمع آوری اطلاعات. ۴۸

 

۳-۷- روش تجزیه و تحلیل داده ها ۴۹

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق ۵۰

 

۴-۱- مقدمه ۵۱

 

۴-۲- یافته های جمعیت شناسی. ۵۱

 

۴-۳- یافته های توصیفی ۵۵

 

۴-۴- یافته های استنباطی. ۵۸

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری ۶۳

 

۵-۱- مقدمه ۶۴

 

۵-۲- تحلیل یافته های استنباطی. ۶۴

 

۵-۳- محدودیت های پژوهش. ۶۹

 

۵-۴- پیشنهادها ۶۹

 

فهرست منابع ۷۱

 

پیوست ها. ۷۹

 

 

 

فهرست جدول ها

 

عنوان صفحه

 

جدول ۴-۱- توزیع فراوانی وضعیت باروری زنان بارور و نابارور. ۵۱

 

جدول ۴-۲- توزیع فراوانی وضعیت سنی در زنان بارور و نابارور ۵۲

 

جدول ۴-۳- توزیع فراوانی وضعیت تحصیلی در زنان بارور و نابارور ۵۳

 

جدول ۴-۴- توزیع فراوانی وضعیت شغلی در زنان بارور و نابارور ۵۴

 

جدول ۴-۵- میانگین و انحراف معیار دلزدگی زناشویی در زنان بارور و نابارور. ۵۵

 

جدول ۴-۶- میانگین و انحراف معیار روابط صمیمی با همسر در زنان بارور و نابارور ۵۶

 

جدول ۴-۷- میانگین و انحراف معیار باورهای غیرمنطقی در زنان بارور و نابارور. ۵۷

 

جدول ۴-۸- نتایج آزمون باکس در مورد پیش­فرض­ تساوی واریانس­های دو گروه در نمرات

 

دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی ۵۸

 

جدول ۴-۹- نتایج آزمون لوین در مورد پیش­فرض­ تساوی واریانس­های دو گروه در نمرات

 

دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی ۵۸

 

جدول ۴-۱۰- نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیری بر روی نمرات دلزدگی

 

زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی در دو گروه زنان بارور و نابارور ۵۹

 

جدول ۴-۱۱- نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیری(مانوا) برای مقایسه تفاضل نمرات

 

برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت  fumi.ir  مراجعه نمایید.

دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی در دو گروه زنان بارور و

 

نابارور ۵۹

 

جدول ۴-۱۲- نتایج آزمون لوین در مورد پیش­فرض­ تساوی واریانس­های دو گروه در نمره

 

دلزدگی زناشویی. ۶۰

 

جدول ۴-۱۳- نتایج آزمون تحلیل واریانس یک متغیری(آنوا) برای مقایسه تفاضل نمره

 

دلزدگی زناشویی در دو گروه زنان بارور و نابارور. ۶۰

 

جدول ۴-۱۴- نتایج آزمون لوین در مورد پیش­فرض­ تساوی واریانس­های دو گروه در نمره

 

روابط صمیمی با همسر. ۶۱

 

جدول ۴-۱۵- نتایج آزمون تحلیل واریانس یک متغیری(آنوا) برای مقایسه تفاضل نمره روابط

 

صمیمی با همسر در دو گروه زنان بارور و نابارور. ۶۱

 

جدول ۴-۱۶- نتایج آزمون لوین در مورد پیش­فرض­ تساوی واریانس­های دو گروه در نمره

 

باورهای غیرمنطقی ۶۲

 

جدول ۴-۱۷- نتایج آزمون تحلیل واریانس یک متغیری(آنوا) برای مقایسه تفاضل نمره باورهای

 

غیرمنطقی در دو گروه زنان بارور و نابارور. ۶۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان صفحه

 

نمودار۴-۱: توزیع فراوانی وضعیت باروری در زنان بارور و نابارور. ۵۱

 

نمودار۴-۲: توزیع فراوانی وضعیت سنی در زنان بارور و نابارور. ۵۲

 

نمودار۴-۳: توزیع فراوانی تحصیلات در زنان بارور و نابارور. ۵۳

 

نمودار۴-۴: توزیع فراوانی وضعیت شغلی در زنان بارور و نابارور. ۵۴

 

نمودار ۴-۵: نمودار میانگین دلزدگی زناشویی در زنان بارور و نابارور ۵۵

 

نمودار ۴-۶: نمودار میانگین روابط صمیمی با همسر در زنان بارور و نابارور ۵۶

 

نمودار ۴-۷: نمودار میانگین باورهای غیرمنطقی در زنان بارور و نابارور. ۵۷

 

 

 

 

 

 

 

چکیده:

 

هدف این پژوهش مقایسه دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی در زنان نابارور و بارور بود. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان نابارور و بارور شهر رشت در سال ۱۳۹۳ بود. نمونه پژوهش شامل ۵۰ زن نابارور بود که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری در دسترس و ۵۰ نفر از زنان بارور بود که به شیوه همتاسازی بر اساس سن و تحصیلات انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده‌ها از پرسشنامه ­های دلزدگی زناشویی، صمیمیت زناشویی و آزمون باورهای غیر منطقی استفاده شد. برای تحلیل داده­ ها از روش تحلیل واریانس چندمتغیری (مانوا) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین دو گروه از زنان نابارور و بارور در دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر و باورهای غیرمنطقی تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین نمرات زنان نابارور در دلزدگی زناشویی و باورهای غیرمنطقی بیشتر از زنان بارور بود. همچنین میانگین نمرات زنان بارور در روابط صمیمی با همسر بیشتر از زنان نابارور بود. این نتیجه تلویحات مهمی در زمینه آموزش و ارتقای بهداشت روانی زنان نابارور در بر دارد.

 

کلیدواژه ها: دلزدگی زناشویی، روابط صمیمی با همسر، باورهای غیرمنطقی، ناباروری، زنان

جستجوی مقالات فارسی – سبک دلبستگی و دشواری در کنترل هیجانی نوجوانان

۲-۱-۱- مقدمه: ۲۱

 

۲-۱-۲- اساس زیستی نظریه دلبستگی: ۲۲

 

۲-۵- ارزیابی دلبستگی و انواع آن: ۳۰

 

۲-۷- ساختارهای مغزی و عملکردهای روانی: ۳۵

 

۲-۸- اختلال های دلبستگی : ۳۷

 

۲-۹- دلبستگی غیر ایمن و آسیب شناسی روانی : ۳۸

 

۲-۱۰- پژوهش‌های هارلو: ۳۹

 

۲-۱۱-دلبستگی در بزرگسالی: ۴۰

 

۲-۱۲- دلبستگی، تنظیم هیجانات و سلامت روانی کودک: ۴۱

 

۲-۱۳- هیجان: ۴۲

 

۲-۱۳-۱- تعریف هیجان: ۴۲

 

۲-۱۳-۲- اجزا و تاریخچه هیجان: ۴۴

 

۲-۱۳-۳- نظریه‌های هیجان: ۴۵

 

۲-۱۳-۴- وظایف هیجان‌ها: ۴۷

 

۲-۱۵- خلاصه فصل: ۵۷

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

۳-۱- جامعه آماری : ۶۵

 

۳-۱-۱- روش برآورد حجم نمونه : ۶۵

 

۳-۱-۲- روش نمونه گیری : ۶۵

 

۳-۲- ابزار پژوهش : ۶۶

 

۳-۲-۱-پرسشنامه سنجش دلبستگی کولینز و رید : ۶۶

 

۳-۲-۴- نمره گذاری : ۶۷

 

۳-۳- پایایی:۶۷

 

۳-۴- پرسشنامه کنترل هیجان گروس و جان. ۷۰

 

۳-۴-۱-روش نمره گذاری: ۷۰

 

۳-۵- پایایی: .۷۱

 

فصل چهارم: توصیف تحلیل داده ها

 

۴-۱- مقدمه: ۷۴

 

۴-۲- آمار توصیفی. ۷۴

 

فرضیه اول پژوهش: ۸۳

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

۵-۱- مقدمه.۸۸

 

۵-۱ خلاصه یافته ها ۸۸

 

فرضیه اول :.۸۸

 

۲-۵ – بحث وتفسیر یافته ها : ۹۰

 

 

 

۵-۴- پیشنهادها ۹۴

 

۵-۴-۱- پیشنهادهای پژوهشی. ۹۴

 

منابع و مأخذ:. ۹۸

 

منابع فارسی­.  ۹۸

 

منابع انگلیسی: ۱۰۲

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                      صفحه

 

جدول (۱-۴) – توزیع فراوانی افراد نمونه بر اساس جنسیتومتغیرگروه.۷۴

 

جدول (۲-۴) – آماره های  توصیفی گروه نمونه به تفکیک گروه بهزیستی و عادل۷۵

 

جدول (۳-۴) – آماره های  توصیفی گروه نمونه به تفکیک۷۶

 

جدول (۴-۴) – نتایج آزمون شاپیرو ویلکز برای بررسی نرمال بودن بر اساس گروه عادی وبهزیستی۷۷

 

برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت  fumi.ir  مراجعه نمایید.

جدول (۵-۴) – نتایج آزمون شاپیرو ویلکز برای بررسی نرمال بودن بر اساس جنسیت۷۸

 

جدول (۶-۴) – نتایج آزمون لوین برای بررسی یکسان بودن واریانس متغیرها در بین گروه ها..۷۹

 

جدول ۷-۴: نتایج آزمون باکس برای بررسی یکسانی ماتریس کواریانس متغیرهای وابسته در بین گروه ها۷۹

 

جدول ۸-۴: نتایج آزمونهای چند متغیری در خصوص اثر عامل گروه، جنسیت و  تعامل آنها در ترکیب خطی متغیرهای وابسته۸۰

 

جدول ۹-۴: نتایج تحلیل واریانس در خصوص اثر عامل گروه در پنج متغیر وابسته۸۱

 

جدول ۱۰-۴: میانگینهای ساده دو گروه در پنج متغیر وابسته.۸۲

 

جدول ۱۱-۴: فراوانی و درصد سبکهای دلبتسگی در دو گروه.۸۴

 

جدول نظریات دلبستگی.۸۷

 

جدول پیشینه دلبستگی.۵۸

 

جدول نظریه های کنترل هیجانی۶۱

 

جدول پیشینه پژوهش کنترل هیجان۶۲

 

 

 

 

 

 

 

نمودارها

 

نمودار ۱-۴: مقایسه میانگین­های نوجوانان عادی و بهزیستی در سه خرده مقیاس دلبستگی۸۳

 

نمودار ۲-۴: مقایسه میانگین­های نوجوانان عادی و بهزیستی در سه خرده مقیاس دلبستگی۸۴

 

نمودار ۳-۴: درصد انواع سبکهای دلبستگی در هر یک از دو گروه۸۵

 

نمودار ۴-۴: مقایسه میانگین­های نوجوانان عادی و بهزیستی در دو خرده مقیاس کنترل هیجان۸۶

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده :

 

هدف پژوهش حاضر مقایسه سبک های دلبستگی و دشواری در کنترل هیجانی در دو گروه از نوجوانان ساکن مراکز بهزیستی و ساکن در خانواده بود. روش پژوهش حاضر عِلّی مقایسه ای – پس رویدادی بود. جامعه آماری دربرگیرنده نوجوانان ساکن مراکز بهزیستی شهر تهران و نوجوانان ساکن در خانواده منطقه ۱۱ و۱۲ شهر تهران در سال ۱۳۹۳  بود . نمونه آماری تحقیق دربرگیرنده ۸۷ نوجوان ساکن مراکز بهزیستی ، و ۱۰۱ نوجوان ساکن در خانواده بود. که به شیوه تصادفی  انتخاب شدند. گروه های نمونه با تکمیل  پرسشنامه سنجش دلبستگی کولینز و رید و پرسشنامه کنترل هیجانی گراس وجان مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد.  نتایج نشان داد که میان سبک های دلبستگی نوجوانان ساکن مراکز بهزیستی و نوجوانان ساکن در خانواده تفاوت معنی داری وجود دارد و بین میانگین دو گروه در تمام خرده مقیاسهای دلبستگی تفاوت معناداری وجود دارد (۰.۰۵>p). به بیان دقیقتر در متغیر نزدیک بودن و وابستگی میانگین نمره های نوجوانان ساکن در خانواد و در متغیر

مقاله – مقایسه سبکهای هویت وسیستمهای فعال سازی رفتاری

فصل دوم :ادبیات و پیشینه تحقیق ۱۹

 

مقدمه. ۲۰

 

۲-۱اعتیاد. ۲۰

 

۲-۱-۱تاریخچه مواد. ۲۱

 

۲-۱-۲طبقه بندی مواد. ۲۲

 

۲-۱-۳ وابستگی ۲۵

 

۲-۱- ۳-۱ ملاک های تشخیصی DSM_IV_TRبرای وابستگی به مواد. ۲۶

 

برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت  fumi.ir  مراجعه نمایید.

۲-۱-۴ سوء مصرف مواد. ۲۷

 

۲-۱-۴-۱ملاک های تشخیصی برای سوء مصرف مواد به شرح زیر می باشد: ۲۷

 

۲-۱-۵ قطع مصرف یا ترک مواد. ۲۸

 

۲-۱-۵-۱ ملاک های DSM_IV_TRبرای ترک مواد: ۲۸

 

۲-۱-۶همه گیر شناسی ۲۹

 

۲-۲مصرف مواد در ایران ۳۰

 

۲-۳ عوامل تاثیر گذار بر مصرف مواد. ۳۰

 

۲-۳-۱علل فردی ۳۰

 

۲-۳-۲ عوامل محیطی و اجتماعی ۳۲

 

۲-۳-۳ مشکلات هیجانی ۳۴

 

۲-۳-۴عوامل ژنتیکی و زیستی ۳۶

 

۲-۳-۵ سیستم پاداش مغزی ۳۷

 

۲-۴ تاثیر تعاملی مولفه های متعدد با اعتیاد. ۳۹

 

۲-۵مبنای نظری وابستگی به مواد. ۴۰

 

۲-۵-۱نظریات روان پویشی ۴۰

 

۲-۵-۲نظریات روان تحلیلی ۴۰

 

۲-۵-۳ روانشناختی خود. ۴۱

 

۲-۵-۴ نظریات رفتاری – شناختی ۴۲

 

۲-۵-۴-۱نظریات شناختی ۴۳

 

۲-۵-۵ نظریه های یادگیری ۴۳

 

۲-۵-۵-۱ نظریه یادگیری اجتماعی – شناختی ۴۳

 

۲-۵-۵-۲نظریه یادگیری اجتماعی ۴۴

 

۲-۵-۶دیدگاه های مبتنی بر ویژگی های درون فردی ۴۴

 

۲ -۵-۶-۱مدل بوم شناسی اجتماعی ۴۴

 

۲-۵-۶-۲الگوی تحقیر خود. ۴۵

 

۲-۵-۶-۳یادگیری اجتماعی چند مرحله ای ۴۵

 

۲-۵-۷نظریه تعامل خانواده. ۴۶

 

۲-۵-۸نظریه های یکپارچه نگر. ۴۶

 

۲-۵-۸-۱نظریه رفتار مشکل ۴۶

 

۲-۵-۸-۲نظریه گروه همسالان: ۴۷

 

۲-۵-۸-۳ الگوی آسیب پذیری ۴۷

 

۲-۵-۸-۴نظریه تفسیر انتخاب عقلایی ۴۷

 

۲-۵-۹نظریه های زیستی – روانی ۴۸

 

۲-۵-۹-۱ نظریه  وابستگی جسمانی اعتیاد. ۴۸

 

۲-۵-۹-۲ نظریه مشوق مثبت اعتیاد. ۴۸

 

۲-۵-۱۰نظریه های اجتماعی – فرهنگی ۴۹

 

۲-۵-۱۰-۱نظریه بی هنجاری ۴۹

 

۲-۵-۱۰-۲نظریه انزوا طلبی مرتون ۴۹

 

۲-۵-۱۰-۳نظریه برچسب زنی ۴۹

 

۲-۵-۱۱نظریات فیزیولوژیک. ۵۰

 

۲-۵-۱۲نظریه ی سیستم انگیزشی ۵۰

 

۲-۶ اهداف درمان وابستگی به مواد. ۵۱

 

۲-۶-۱رویکردها ی درمانی وابستگی به مواد. ۵۲

 

۲-۶-۲ درمان اعتیاد. ۵۲

 

۲-۶-۲-۱درمان دارویی ۵۳

 

۲-۶-۲-۲درمان های غیر دارویی ۵۴

 

۲-۷ سبک های مقابله ای ۵۸

 

۲-۷-۱تعریف سبک های و مهارتهای مقابله ای ۵۸

 

۲-۷-۲ مهارتهای مقابله ای : ۵۸

 

۲-۷-۳ انواع سبک های مقابله. ۶۰

 

۲-۷-۴انواع مقابله‌ی کارآمد ۶۱

 

۲-۷-۴-۱مقابله‌ی متمرکز بر مسأله. ۶۱

 

۲-۷-۴-۲مقابله‌ی متمرکز بر هیجان ۶۲

 

۲-۷-۵مقابله‌ی ناکارآمد و غیر مفید ۶۳

 

۲-۷-۶عوامل موثر بر انتخاب راهبردهای مقابله‌ای ۶۵

 

۲-۷-۶-۱عوامل مربوط به منبع مقابله‌. ۶۵

 

۲-۷-۶-۲عوامل مربوط به ارزیابی‌های موقعیتی ۶۶

 

۲-۷-۷ اهمیت آموزش مهارت‌های سبک های مقابله‌ای ۶۷

 

۲-۷-۸عملکرد اصلی مهارت های مقابله ای ۶۸

 

۲-۸ سیستم های مغزی ـ رفتاری ۶۸

 

۲-۸-۱ نظریه شخصیتی گری ۶۹

 

۲-۸-۲سیستم فعال سازی رفتاری (BAS) ۷۰

 

۲-۸-۳سیستم بازداری رفتاری (BIS) ۷۱

 

۲-۸-۴ سیستم جنگ / گریز (FFS) ۷۳

 

۲-۸-۵ توصیف سیستم های مغزی – رفتاری: ۷۴

 

۲-۸-۵-۱ بعد رفتاری: ۷۴

 

۲-۸-۵-۲سطح شناختی ۷۵

 

۲-۸-۵-۳بعد عصب شناختی ۷۵

 

۲-۹ آسیب شناسی روانی وویژگی های شخصیتی مرتبط با وابستگی به مواد. ۷۶

 

۲-۱۰سبکهای هویت. ۷۶

 

۲-۱۰-۱ نظریه های هویت. ۷۸

 

۲-۱۰-۲ انواع سبک های هویت. ۸۰

 

۲-۱۰-۳ تعهد :. ۸۲

 

۲-۱۰-۴ شکل گیری هویت در نوجوانی ۸۲

 

۲-۱۰-۴-۱ مدل های شکل گیری هویت. ۸۴

 

۲-۱۰-۵ چهار وضعیت هویت من در دید گاه مارسیا ۸۵

 

۲-۱۰-۶ تغییر هویت در نوجوانی ۹۱

 

۲-۱۰-۶-۱ مکانیسم های تغییر هویت. ۹۲

 

۲-۱۰-۷پیشینه پژوهش. ۹۳

 

۲-۱۰-۷-۱پیشینه داخلی پژوهش. ۹۳

 

۲-۱۰-۷-۲پیشینه خارجی پژوهش. ۹۷

 

۲-۱۰-۸جمع بندی نتایج پیشینه های پژوهش. ۱۰۰

 

فصل سوم: روش پژوهش. ۱۰۲

 

۳-۱روش پژوهش. ۱۰۳

 

۳-۲جامعه آماری ۱۰۳

 

۳-۳روش نمونه‏گیری و حجم نمونه: ۱۰۳

 

۳-۴روش گردآوری داده‏ها: ۱۰۴

 

۳-۵ ابزارگردآوری اطلاعات: ۱۰۴

 

۳-۵-۱ مقیاس سیستم های مغزی / رفتاری (BIS، BAS): ۱۰۴

 

۳-۵-۲ پرسشنامه ی سبک های مقابله با استرس: ۱۰۵

 

۳-۵-۳ پرسشنامه سبک های هویت:(ISI-6G) ۱۰۶

 

۳-۶ روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها: ۱۰۶

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل داده ها ۱۰۷

 

۴-۱ ویژگی های جمعیت شناختی ۱۰۸

 

۴-۲ یافته های توصیفی ۱۰۹

 

۴-۳ یافته های استنباطی ۱۱۲

 

فصل پنجم: تفسیرونتیجه‌گیری و جمع‌بندی ۱۲۰

 

۵-۱مقدمه. ۱۲۱

 

۵-۲ بحث و نتیجه‌گیری: ۱۲۱

 

۵-۳نتیجه گیری کلی ۱۲۵

 

۵-۴محدودیت‌های پژوهش. ۱۲۶

 

۵-۵پیشنهادات. ۱۲۶

 

۵-۶پیشنهاد کاربردی پژوهش. ۱۲۷

 

منابع: ۱۲۸

 

منابع فارسی ۱۲۸

 

منابع انگلیسی ۱۳۳

 

ضمائم. ۱۲۹

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

شکل۲-۱ تعامل عومل موثر در شکل گیری وابستگی به مواد. ۳۹

 

نمودار (۲-۱) نمودار سیستم بازداری رفتاری ایجاد اختلال. ۷۳

 

جدول ۲-۱ پایگاه های هویت مارسیا بر اساس دو معیار تعهد وکاوش (به نقل از رومانو،۲۰۰۴) ۸۶

 

جدول ۴-۱: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنی ها براساس متغیرشغل ۱۰۸

 

جدول ۴-۲: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تاهل ۱۰۸

 

جدول ۴-۳: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر تحصیلات ۱۰۹

 

جدول ۴-۴: توزیع فراوانی ودرصد فراوانی آزمودنیها براساس متغییر سن ۱۰۹

 

جدول ۴-۵: میانگین و انحراف معیار سیستم فعال سازی/ بازداری در گروه های مورد مطالعه  ۱۰۹

 

جدول ۴-۶: میانگین و انحراف معیار سبک های مقابله ای در گروه های مورد مطالعه. ۱۱۰

 

جدول ۴-۷: میانگین و انحراف معیار سبک های هویت در گروه های مورد مطالعه. ۱۱۱

 

جدول ۴-۸: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های هویت. ۱۱۲

 

جدول ۴-۹: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبک های هویت و تعهد. ۱۱۲

 

جدول ۴-۱۰: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبک های هویت و تعهد  ۱۱۳

 

جدول ۴-۱۱: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سیستم فعال سازی/بازداری ۱۱۴

 

جدول ۴-۱۲: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سیستم فعال سازی/بازداری ۱۱۴

 

جدول ۴-۱۳: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (آنوا) بر روی سیستم فعال سازی/بازداری   ۱۱۵

 

جدول ۴-۱۴: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های مقابله ای ۱۱۶

 

جدول ۴-۱۵: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره سبک های مقابله ای ۱۱۶

 

جدول ۴-۱۶: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی سبک های مقابله ای ۱۱۷

 

جدول ۴-۱۷: نتایج آزمون لوین برای مولفه های سبک های مقابله ای ۱۱۸

 

جدول ۴-۱۸: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره مولفه های سبک اجتنابی ۱۱۸

 

جدول ۴-۱۹: نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی مولفه های سبک اجتنابی   ۱۱۹

 

جدول سوالات مقیاس های سبک هویت. ۱۳۲

 

 

 

 

 

 

 

چکیده :

 

پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبکهای هویت وسبکهای مقابله ای وسیستم های فعال سازی /بازداری رفتاری در معتادان وافراد بهنجار انجام شد.روش مورد استفاده ،علی- مقایسه ای وابزار تحقیق، شامل پرسشنامه سبکهای هویت برزونسکی ،راهبردهای مقابله ای با استرس(CISS) اندلروپارکر،مقیاس BAS/BIS بود.نمونه آماری تحقیق ،شامل ۷۵ نفراز معتادان بستر ی در مراکز  اقامتی چهار گانه ترک اعتیاد شهر اردبیل(آزادی ،تولد دوباره سبلان ،همیاران سلامت پاک،آرمان سبز)  و تعداد ۷۵ نفرافرادبهنجار که به روش تصادفی،انتخاب شد که بوسیله ابزار های پژوهش سنجش شدندو برای حلیل اطلاعات از نرم افزار spss و برای تحلیل فرضیات از تحلیل واریانس چند متغیره مانوا استفاده شد نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین سبک های هویت، سبک های مقابله­ای و سیستم های فعال سازی/ بازداری رفتاری در معتادان و افراد بهنجار می­باشد در نتیجه می توان چنین گفت که سبک­های ، هویت سردرگم و سبک مقابله ای هیجان مدار از جمله متغیرهای روانشناختی منفی هستند که می تواند تاثیر زیادی بر مصرف مواد داشته باشند، بنابراین نیازمند برنامه ریزی مناسب و جامع جهت تعدیل و اصلاح این متغیرها می باشد.

 

 

 

کلید واژه:سبک های هویت ،سبکهای مقابله ای ،سیستم های فعال سازی/ باز داری رفتاری،سومصرف مواد

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

 

کلیات پژوهش۱-۱مقدمه :

 

اعتیاد[۱] به مواد مخدر، بیماری روانی عودکننده و مزمنی است که توام با اختلالات انگیزشی شدید و از دست دادن تسلط رفتاری است و منجر به ویرانی شخصیت می­ شود. میلیون­ها انسان از این اختلال رنج می­برند که اغلب با دیگر بیماری­های روانی بروز و ظهور یافته و هزینه­ های اقتصادی و اجتماعی گوناگونی را بر جامعه تحمیل می­ کند.درسراسر جهان تعدادمصرف کنندگان مواد ۱۹۰میلیون نفر می رسند ،آمار رسمی ،تعداد معتادان کشور را ۱-۲میلیون نفر با میانگین سنی ۱۸سال ذکر می کند این درحالی است که ۱۱میلیون نفر از جمعیت کشوربا مشکل اعتیاد خود واطرافیان مواجه هستند(شفیعی،رهگذر،۲۰۰۴،ضیا الدین وزارع زاده وحشمتی ،۱۳۸۵ به نقل از حمیدکاظمی ،سپیده مرتضوی،۱۳۹۳ )

 

چندین دهه تحقیق و پژوهش به اثبات رسانیده است که مصرف مواد مخدر، کارکرد طبیعی قشر پاداش‌دهی مغز را مورد آسیب قرار داده و مصرف مداوم مواد مخدر باعث انحراف در عملکرد سیستم پاداش‌دهی مغز می‌شود.چنین انحرافاتی در بافت‌های مغزی، انتقال­دهنده­های عصبی و سطوح ناحیه‌ای پردازش اطلاعات مغز به دنبال مصرف مواد مخدر ظاهر می­ شود که هم در نمونه­ حیوانی و هم در انسان به اثبات رسیده است.

 

علاوه بر آن، این که چرا در برخی افراد معتاد اختلالات روانی گسترش می­یابند واضح نیست. روند رو به افزایش مصرف مواد در بین نوجوانان بسیار نگران کننده است، زیرا اکثر  نوجوانان که مصرف مواد را در سالهای اولیه نوجوانی آغاز می کنند به مصرف این مواد درسالهای آینده ادامه می دهند که میزان مصرف و مشکلات مرتبط با آن نیز افزایش  می یابد ( محمد خانی، ۱۳۸۵).

 

نوجوانی غالبا بعنوان یک دوره مهم روانشناختی توصیف شده است. در طول نوجوانی افراد، نوعا با دامنه گسترده ای از رفتارها و الگوهای سبک زندگی روبرو میشوند(پور چناری وگلزاری۱۳۸۷). این فرایند بعنوان بخشی از فرایند طبیعی جدایی از والدین، رشد حس خودمختاری و استقلال و ایجاد هویت [۲]شخصی برای عملکرد سودمند در دوران بزرگسالی رخ میدهد. فشارها و استرس های دوران نوجوانی خطراتی مانند سیگارکشیدن ومصرف مشروبات را افزایش می دهند.(بوتوین[۳] وبوتوین به نقل از  لوینسون[۴]،رویز[۵]،میلمن[۶]،لانگرود[۷]،۱۹۹۷).

 

هر چند که همه نوجوانان این مراحل رشد را به نسبت یکسان وبطور موفقیت آمیز طی نمی کنند .برخی از نوجوانان به هویت یکپارچه دست می یابند ،در حالی که برخی از نوجوانان در وضعیت هویتی سردرگمی می مانند . همچنین نوجوانان ممکن  است به مصرف مواد مشغول شوند زیرا مواد برای آنها معنایی از ایجاد مسئولیت مشترک با گروه مرجع خاص، طغیان در برابر اقتدار والدین یا ایجاد هویت فردی شان فراهم می کند

 

بر اساس مطالعات انجام شده ۴درصد از افراد زیر ۱۵سال و۴/۲۴درصد در سنین ۱۹-۱۵سالگی ودر کل۳/۵۶درصد در سن زیر ۲۴سالگی مصرف مواد مخدر را شروع کرده اند (معاونت امور فرهنگی وپیشگیری سازمان بهزیستی ،۱۳۷۸)مطالعه دیگر میزان شیوع سوء مصرف مواد[۸] در دانش ­آموزان ایران را ۷/۵درصد گزارش کرده است (موسوی ۱۳۷۹،به نقل از اللهوردی پور وهمکاران ۱۳۸۴).   یکی از عواملی که در پژوهش های متعددی موثر بودن آن مورد تایید قرار گرفته، سبک های مقابله ای[۹] است.واین یکی از متغییر های موثر بر سلامت روانی در دوره نوجوانی است که نوجوانان برای رویاروی با فشار های روانی محیط خود بکار می گیرد که البته مقابله در نوجوانان به شیوه های مختلف مفهوم پردازی واندازه گیری  شده است .

 

امروزه تنیدگی و استرس به بخش مهم و اجتناب ناپذیری در زندگی آدمی تبدیل شده است. بررسی ها در زمینه تنیدگی بر این نکته تاکید دارند که آنچه سلامت رفتار را با خطر روبرو می سازد خود تنیدگی نیست بلکه شیوه ارزیابی فرد از تنیدگی و روش های مقابله و مدیریت تنیدگی می باشد (نیکل [۱۰]و اگل[۱۱]، ۲۰۰۶)

 

۱-۲  بیان مسئله:

 

یکی از تکالیف اساسی رشد دوران نوجوانی ،تحول هویت پایدار ومنسجم است (اریکسون؛به نقل از برزونسکی ،۲۰۰۸). رشد هویت سالم با درگیر شدن در اعمال وفعالیت های گوناگون که اطلاعاتی را درباره “خود”وتعهد درباره ی عقایدی درباره ی دیگران وترجیحات دیگران فراهم می آورد مرتبط است (مارسیا[۱۲] ،۱۹۸۰) شکل گیری هویت و دستیابی به تعریفی منسجم از خود، مهم ترین جنبه رشد روانی و اجتماعی انسان است. انتخاب ارزش ها، باورها و اهداف زندگی، مهم ترین مشخصه‌ های اصلی هویت را در دوره نوجوانی و جوانی تشکیل می دهند(کاور و وایت[۱۳]۲۰۰۹ ). در مطالعه شخصیت انسان، هویت جنبه اساسی و درونی است که به کمک آن، فرد با گذشته خود ارتباط یافته، در زندگی احساس تداوم و یکپارچگی می کند. شکل گیری هویت، ترکیبی از مهارت ها، جهان بینی و همانند سازی های دوران کودکی است که به صورت یک کل کم و بیش منسجم، پیوسته و منحصر به فرد در می آید که برای فرد، حس تداوم گذشته و جهت گیری به سوی آینده را فراهم می سازد.اریکسون بر این باور است که شکل گیری و پذیرش هویت فرد، تکلیفی به طور کامل، دشوار و اضطراب زا است. افرادی که به هویت قوی دست می یابند، برای رویارویی با مسائل بزرگسالی آماده می شوند و افرادی که نمی توانند به چنین هویتی دست یابند، بحران هویت را تجربه می کنند؛ چنین افرادی نمی دانند به کجا تعلق دارند یا می خواهند به کجا بروند (اسنیدوایتال[۱۴]،۲۰۰۹)در نتیجه ممکن است از مسیر بهنجار، تحصیل، شغل و ازدواج کناره گیری نمایند.

 

در این میان یکی از معضلاتی که اخیرا گریبانگیر خانواده ها می باشد معضل مواد مخدر و اعتیاد به آن است. سوء مصرف مواد  به الگویی غیر انطباقی از مصرف مواد گفته می شود که منجر به مشکلات مکرر و پیامدهای سوء می شود و مجموعه ای از علائم شناختی، رفتاری و روانشناختی را در بر می گیرد(دهقانی ،زارع،صدقی وپورموحد،۱۳۸۸).  افزایش مصرف مواد مخدر میان جوانان و تنوع آن یکی از حادتر ین مشکلات بهداشتی جوانان است.  در این بین فعال سازی /  بازداری رفتار  از متغیرهایی است که اخیراً در رابطه با سوء مصرف مواد مورد بررسی قرار گرفته است(سلیمانیان و همکاران، ۱۳۹۲) . گری[۱۵] توضیح می دهد که چگونه صفات شخصیتی مرتبط با مغز، افراد را مستعد اختلالات و آسیب روان شناختی می کند. در نظریه ی گری دو سیستم اساسی مغزی وجود دارد که رفتار و هیجان ها را کنترل می‌کند(گری،۱۹۹۰). سیستم بازداری رفتاری[۱۶] که به وسیله محرک شرطی که با تنبیه یا حذف پاداش ارتباط دارد، فعال می شود و سیستم فعال ساز رفتاری[۱۷] که به وسیله‌ی محرکی که با پاداش یا پایان دادن به تنبیهی که به منظور هدایت ارگانیزم به سوی محرک ارتباط دارد، فعال می شود. افرادی که حساسیت بالایی در سیستم فعال ساز رفتار دارند بیشتر تمایل دارند تا رفتار گرایشی و عاطفه ی مثبت را در شرایط تحریک که با پاداش همراه است تجربه کنند(کارور ووایت،۱۹۹۴؛داو ولوگستن[۱۸]،۲۰۰۴،فاولس[۱۹]،۲۰۰۰). کارور و وایت سیستم بازداری رفتار را با اضطراب و ناکامی و سیستم فعال سازی رفتار را با امید آسودگی مرتبط می داند. بنابراین، به نظر می رسد حساسیت متفاوت سیستم های مغزی/ رفتاری در افراد مختلف، آسیب پذیری آن ها را برای تجربه حالات مختلف روانشناختی تحت تأثیر قرار می دهدجانسون،ترنر،وایواتا(۲۰۰۳)و ایگمار[۲۰]، فرانکن[۲۱] ،موریس[۲۲] وگورگیوا [۲۳](۲۰۰) نقش سیستم فعال سازی را در سوء مصرف مواد نشان داه اند.

 

درمورد سبب شناسی گرایش به سومصرف مواد ،فرضیه های مختلفی بیان شده است وعوامل متفاوتی رادر ایجاد آن دخیل می دانند،اما هیچ یک از آنها به تنهای نمی توانند مصرف مواد را تبیین کنند.ازجمله عواملی که به عنوان عامل تحولی مطرح است ،موضوع هویت وسبکهای هویت یابی[۲۴](اطلاعاتی[۲۵] ،هنجاری[۲۶] وسردرگم /اجتنابی[۲۷] )است .به کمک هویت است که افراد به تعریفی از خویشتن می‌رسند که اگر این تعریف باواقعیت اجتماعی آن در تعارض باشد ؛حالتهای چون عدم پختگی،فشار روانی ومشکلات رفتاری را تجربه می کنند.اگرفرایند هویت یابی نوجوانان مختل شود،نوجوانان دچار آشفتگی هویت یاآشفتگی نقش اجتماعی خود خواهندشد که می تواند سبب بزهکاری،ناسازگاری های اجتماعی،اختلال در هویت جنسی وحملات روان پریشانه گردد(نارنجی ها،۱۳۸۸). در حال حاضردربین نوجوانان درسراسرجهان شیوع روزافزون سومصرف مواد مخدر به چشم می خورد (کوثر ،سماوی وحسین چاری،۱۳۸۸).پژوهش ها از یک سو حاکی از آن هستند که بیش از ۹۰درصد از سومصرف کنندگان[۲۸] مواد مخدر ،مصرف مواد را درنوجوانی آغاز می‌کنند (ماک[۲۹] ۲۰۰۱؛ اسوادی[۳۰] ۱۹۹۹،سماوی وحسین چاری ،۱۳۸۸)واز دیگر سو،براساس پژوهش های انجام شده،ویژگیهای شخصیتی به عنوان متغیرهای زمینه ساز وتعدیل کننده ،نفش مهمی را درشروع وادامه سومصرف مواد مخدر در گروه های سنی وجنسی وفرهنگی مختلف ایفا می کنند.دراین راستا ،پاره ای از پژوهش ها به رابطه پایگاه های هویت  به عنوان هویت متغیرهای شخصیتی با سومصرف مواد مخدر در نوجوانان وجوانان پرداخته اند ،ولی پژوهشی که مقایسه سبکهای هویت و سبکهای مقابله ای[۳۱] و سیستم های فعال سازی[۳۲]/ بازداری رفتاری[۳۳] در معتادان و افراد بهنجار را انجام داده باشند، پیدا نشد.  با توجه به این که اعتیاد به یک مساله حاد وگریبانگیر در کشور ما تبدیل شده است ورویکرد نظارتی – پلیسی در کنترل آن چندان موفق نبوده ،ضرورت دارد که تحقیقات دقیقی در زمینه شناسایی ابعاد مختلف روانی – اجتماعی واقتصادی وزیستی_شخصیتی(گری،۲۰۰۰)وفرهنگی آن صورت گیرد .پژوهش هابرای بررسی رابطه میان BASورفتارهای گرایشی یا تمایلی ،رابطه این سامانه ومصرف مواد را مورد بررسی قرار داده اند.پژوهش های لوکستون[۳۴] وداو [۳۵](۲۰۰۱)وجروم[۳۶] (۱۹۹۹) رابطه میان BAS ومصرف وسومصرف مواد را در جمعیت غیر بالینی تایید کرده اند. در پژوهشی دیگری (جانسون[۳۷]،ترونر[۳۸] وایواتا[۳۹]،۲۰۰۳)نشان داده شد سطوح بالای پاسخ دهی به پاداش وانگیختگی BAS با سومصرف الکل درطول زندگی ارتباط دارد .هم چنین فرانکن، موریس وجورجیوا[۴۰] (۲۰۰۶)نشان دادند افراد معتاد در مقایسه با دوگروه کنترل الکلی وافراد بهنجار ،بطور معنادار نمره بالاتری در خرده مقیاس BASمقیاس های سیستم بازداری  رفتاری /سیستم فعالیت رفتاری (BAS/BIS ) ( کارور ووایت ،۱۹۹۴)داشتند.

 

در این بین تدابیر مقابله ای افکار و رفتارهایی هستند که پس از روبه رو شدن فرد با رویداد استرس زا به کار گرفته می شوند .در حالی که منابع مقابله ای ویژگی های خود شخص هستند که قبل از وقوع استرس وجود دارند، مانند برخورداری از عزت نفس، احساس تسلط بر موقعیت، سبک های شناختی، منبع کنترل، خوداثربخشی و توانایی حل مسئله (وفایی بوربور ۱۳۷۸). از جمله امور مهم در این رابطه ارزیابی فرد از توانایی های خودش برای رویارویی با مسئله است. این ارزیابی ها ممکن است مطابق با واقعیت و توانایی های واقعی فرد باشد و یا مطابق با واقعیت و توانایی های او نباشد، ولی هر چه هست برداشت های فرد از توانایی ها و قابلیت هایش تعیین کننده اصلی برای مقابله با دشواری ها می باشد یکی از اهداف مهم در ارتباط با سبک های مقابله ای در میان معتادان این است که مشخص کنیم چه نوع راهبردهـای مقابلـه ای در جمعیـت بـالینی خـاص بـا سـازگاری بهتری همراه است. در واقع، ارتباط نوع خاصی از مقابله برای پیش بینـی انـسجام بیمـار، بـه نوع خاصی از شـرایط اسـترس زایـی بـستگی دارد کـه فـرد را درگیـر خـود کـرده اسـت. مشخص شده اسـت کـه مقابلـه مـساله محـور درمعتادانی که تصور می کنند، کنترل بیشتری بر شرایط استرس زای خود دارنـد بـا پیامـدهای مطلوبی همراه است و مقابله هیجـان محـور در معتادانی کـه تـصور مـی کردنـد بـر شـرایط استرس زا کنترل کمتری دارند، با پیامدهای مطلوبی همراه بود.

 

باعنایت به آنچه که گذشت درخصوص موضوع تحقیق، هرکدام از مولفه ها ، باموارد گوناگونی مورد بررسی قرارگرفته ولی تا کنون تحقیقی یا بررسی در خصوص سه متغییربصورت همزمان انجام نشده است .لذا به لحاظ اهمیت مسئله که یکی از بحران‌های جامعه امروزی است ، این موضوع انتخاب شده است. و با توجه به مطالب فوق مسئله اصلی این تحقیق مقایسه سبک های هویت وسبکهای مقابله ای و سیستم فعال سازی /بازداری رفتاری( BAS/BIS ) در معتادان و افراد بهنجار می باشد.

 

۱-۳  اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

 

اعتیاد که یک بیماری جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است (گالانتر[۴۱]، ۲۰۰۶) و پیامدهای ناخوشایند آن از مهم ترین دغدغه های جوامع و یکی از ناگوارترین آسیب های اجتماعی است و مدت هاست که نظر متخصصین بهداشت روانی را به خود جلب کرده است (مارتین[۴۲]، ۲۰۰۷). و به عنوان یکی از موضوعات اساسی در ارتباط با سلامت جوانان مطرح است (گرکین[۴۳] و شر[۴۴]، ۲۰۰۶). نوجوانان و جوانان در هر کشوری به لحاظ تحرک اجتماعی و بالندگی نقش محوری را در توسعه همه جانبه ایفا می کنند. برای رسیدن به اهداف توسعه و پیشرفت کشور، شناسایی مشکلات و مسائل پیش رو از اهمیت زیادی بر خوردار است. در این راستا شناسایی جوانان در معرض خطر سوء مصرف مواد و سایر رفتار های پر خطر باید از دغدغه های اساسی متولیان تعلیم و تربیت باشد. از آنجا که نوجوانی زمان تجربه کردن و انتخاب های شخصی بوده و هویت شخص در این زمان شکل می گیرد، جوانان و نوجوانان در برابر مصرف مواد و رفتارهای پر خطر بسیار آسیب پذیر هستند. به همین دلیل شناخت عوامل موثر در پیشگیری و حفظ جوانان و نوجوانان از مصرف مواد و رفتار های پر خطر اهمیت بسیاری دارد (خلج آبادی فراهانی و عبادی، ۱۳۸۲). از سویی میزان مصرف مواد در نوجوانان و جوانان روز به روز افزایش می یابد و برای کنترل این امر لازم است در برنامه های پیشگیری و درمان از روی آوردهای جدید بهره گرفته شود . یافته های بالینی نشان داده است که در شکل گیری وابستگی به مواد واختلال سوء مصرف مواد ، عوامل گوناگون روانشناختی اجتماعی، خانوادگی و زیست شناختی درگیر هستند ( بشارت ،میر زمانی وپور حسین،۱۳۸۰؛پور شهباز، شاملو، جزایری و قاضی طباطبایی،۱۳۸۴؛دباغی ،۱۳۸۶، مجید، کولدر و استرود[۴۵]، ۲۰۰۹؛فرانکویس[۴۶]،اوریاکومب وتیگنول[۴۷]،۲۰۰۰).  تحقیق و پژوهش به اثبات رسانیده است که مصرف مواد مخدر، کارکرد طبیعی قشر پاداش‌دهی مغز را مورد آسیب قرار داده و مصرف مداوم مواد مخدر باعث انحراف در عملکرد سیستم پاداش‌دهی مغز می‌شود.چنین انحرافاتی در بافت‌های مغزی، انتقال­دهنده­های عصبی و سطوح ناحیه‌ای پردازش اطلاعات مغز به دنبال مصرف مواد مخدر ظاهر می­ شود که هم در نمونه­ حیوانی و هم در انسان به اثبات رسیده است.

 

علاوه بر آن، این که چرا در برخی افراد معتاد اختلالات روانی گسترش می­یابند واضح نیست. دیدگاه ­های متفاوتی وجود دارند که تلاش می­ کنند این موضوع را توضیح دهند. مباحث سبب­شناسی اختلالات روانی و اعتیاد، به طور جداگانه این دو اختلال را این گونه شرح می­ دهند که اختلالات روانی خطر اعتیاد به مواد مخدر را افزایش داده و هم­چنین مصرف مواد نیز می ­تواند خطر ابتلا به بیماری روانی را افزایش دهد(گری، ۲۰۱۰).

 

با بازنگری ادبیات پژوهش‌های پیشین در نظریه­ی حساسیت به تقویت گری[۴۸] می توان شخصیت را بعنوان یک الگوی زیستی را ارائه نمود که شامل سه سیستم مغزی­رفتاری است. در این بین شواهد پژوهشی فوق موید این نکته می باشد که سبک های مقابله ای و عناصر آن نقش تعیین کننده ای در آمادگی به مصرف مواد و یا پیشگیری دارند. بنابراین، می توان گفت سبک های مقابله ای از طریق ساز و کارهایی چون کنترل محرک، شناسایی موقعیت های پر خطر، کاهش مواجهه با نشانه های راه اندازی، راهبردهای حل مسأله، مدیریت استرس و در نهایت بازشناسی عوامل هیجانی موثر در میل به مصرف و مقابله با آنها موجب کاهش مصرف مواد و در نهایت پیشگیری می شود (براون[۴۹]، ۲۰۰۴).بالا بودن آمار افراد وابسته به مواد درکشور وهمچنین نیازمبرم به برنامه هایی در خصوص پیشگیری وکاهش مصرف مواد وبا عنایت به کم بودن پژوهش های مربوط به مداخلات روانشناختی نظیر مهارتهای مقابله ای و سبک های هویت وسیستم ها ی فعال سازی /بازداری رفتاری در اعتیاد،انجام پژوهش حاضر در کنار مداخلات دیگر ضروری به نظر می رسد .

 

[۱]- .addiction

 

[۲] Identity

شدت علایم افسردگی بین داوطلبین آزمون سراسری

۲-۳-۲-۳- صعودکنندگان                                                                            ۴۲

 

۲-۳-۳- مقایسه ی شیوه ی زندگی تسلیم شوندگان با پناهجویان و صعود کنندگان  ۴۲

 

۲-۳-۳-۱- مقایسه ی کلی                                                                           ۴۲

 

۲-۳-۳-۲- شیوه ی پاسخدهی به تغییر                                                  ۴۶

 

۲-۳-۳-۳- دامنه ی ارتباطات                                                              ۴۶

 

۲-۳-۳-۴- زبان ارتباطی                                                                    ۴۶

 

۲-۳-۳-۵- ظرفیت تحمل سختی                                                                   ۴۷

 

۲-۳-۴- معضل ناملایمات                                                                                      ۴۸

 

۲-۳-۵- درخت موفقیت                                                                                        ۵۱

 

۲-۳-۶- پیشینه ی علمی AQ                                                                                ۵۸

 

۲-۴- درماندگی آموخته شده و افسردگی                                                                    ۵۸

 

۲-۵- افسردگی و AQ                                                                                                  ۶۲

 

۲-۶- موفقیت ، سلامت و خوش بینی                                                                                  ۶۶

 

۲-۷- سرسختی و توانایی تاب آوری در برابر ناملایمات                                                     ۶۹

 

۲-۷-۱- تسلط یا انفعال                                                                                          ۷۰

 

۲-۷-۲- تسلط و سلامتی                                                                                        ۷۰

 

۲-۷-۳- موانع قطعی توانمندی                                                                                 ۷۱

 

۲-۸- چکیده نظریات در خصوص درماندگی آموخته شده  و نظریه سرسختی                           ۷۲

 

عنوان                                                                                                                                              صفحه

 

۲-۹- تحقیقات مرتبط با AQ                                                                                           ۷۴

 

۲-۹-۱- عملکرد پیشرفت و AQ                                                                    ۷۴

 

۲-۹-۲- مشاغل و AQ                                                                                          ۷۶

 

۲-۱۰- تحقیقات مرتبط با افسردگی در ایران                                                                           ۷۶

 

۲-۱۰-۱- شیوع افسردگی در جامعه ی ایرانی                                                                ۷۶

 

۲-۱۰-۲- افسردگی و جنسیت                                                                                 ۷۹

 

۲-۱۱- نتیجه گیری                                                                                              ۸۱

 

فصل سوم: روش تحقیق                                                                                                                                  ۸۳

 

۳-۱- مقدمه                                                                                                      ۸۴

 

۳-۲- طرح کلی پژوهش                                                                                         ۸۴

 

۳-۳- جامعه ی آماری                                                                                           ۸۵

 

۳-۴- نمونه و روش نمونه گیری                                                                                ۸۶

 

۳-۵- ابزار پژوهش                                                                                                         ۸۸

 

۳-۵-۱- فرم کوتاه پرسشنامه ی افسردگی بک                                            ۸۸

 

۳-۵-۲-روایی و پایایی پرسشنامه ی افسردگی بک                              ۸۹

 

۳-۵-۳- نیمرخ AQ                                                                        ۹۰

 

۳-۵-۴- پایایی                                                                               ۹۱

 

۳-۵-۵- روایی                                                                                ۹۳

 

۳-۵-۶- هنجارها                                                                                      ۹۵

 

۳-۶- شیوه ی اجرای پژوهش                                                                                  ۹۶

 

۳-۷- روش تجزیه و تحلیل داده ها                                                                             ۹۷

 

عنوان                                                                                                                                         صفحه

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها                                                                                                    ۹۸

 

۴-۱- مقدمه                                                                                                                         ۹۹

 

۴-۲- ویژگی های جمعیت شناختی                                                                                    ۹۹

 

۴-۳- بررسی فرضیه ها                                                                                                   ۱۰۱

 

۴-۳-۱- فرضیه ی اول                                                                                           ۱۰۱

 

۴-۳-۲- فرضیه ی دوم                                                                                          ۱۰۴

 

۴-۳-۳- فرضیه ی سوم                                                                                         ۱۰۵

 

۴-۳-۴- فرضیه چهارم                                                                                           ۱۰۶

 

۴-۳-۵- فرضیه پنجم                                                                                            ۱۰۷

 

۴-۴- یافته های جنبی                                                                                                   ۱۰۸

 

۴-۴-۱- مقایسه ی AQ رشته های مختلف                                                                   ۱۰۸

 

۴-۴-۲- مقایسه ی میزان افسردگی رشته های مختلف با یکدیگر                                 ۱۱۲

 

۴-۴-۳- مقایسه ی AQ دختران با پسران                                                          ۱۱۲

 

۴-۴-۴- مقایسه ی دختران با پسران در خرده مقیاس های AQ                                 ۱۱۳

 

۴-۴-۵- مقایسه ی میزان افسردگی پسران با دختران                                              ۱۱۵

 

۴-۴-۶- مقایسه ی AQ مجردین با متأهلین                                                                  ۱۱۷

 

۴-۴-۷- مقایسه ی میزان افسردگی مجردین با متأهلین                                            ۱۱۷

 

۴-۴-۸- مقایسه ی توزیع AQ گروه نمونه با هنجار جهانی                                        ۱۲۰

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری                                                                                                          ۱۲۲

 

۵-۱- مقدمه                                                                                                                        ۱۲۳

 

۵-۲- خلاصه تحقیق                                                                                                      ۱۲۳

 

عنوان                                                                                                                                              صفحه

 

۵-۳- نتایج و بحث                                                                                                                  ۱۲۵

 

۵-۳-۱-  بحث و تبیین فرضیه ی اول پژوهش                                                                ۱۲۵              ۵-۳-۲- بحث و تبیین فرضیه ی دوم پژوهش                                                                  ۱۲۸              ۵-۳-۳- بحث و تبیین فرضیه ی سوم پژوهش                                                     ۱۳۰              ۵-۳-۴- بحث و تبیین فرضیه ی چهارم پژوهش                                                         ۱۳۱

 

۵-۳-۵- بحث و تبیین فرضیه ی پنجم پژوهش                                                    ۱۳۳

 

۵-۳-۶- تبیین و بررسی یافته های جنبی                                                          ۱۳۵

 

۵-۳-۶-۱- تفسیر میانگین AQ گروه نمونه بر اساس هنجار                                      ۱۳۵

 

۵-۳-۶-۲- مقایسه ی AQ  و خرده مقیاس های آن با توجه به جنسیت، تاهل، رشته        ۱۳۹

 

۵-۳-۶-۳- شیوع افسردگی در گروه نمونه                                                          ۱۴۱

 

۵-۴- محدودیت ها ی پژوهش                                                                                          ۱۴۳

 

۵-۵- پیشنهادات پژوهش                                                                                                          ۱۴۳

 

منابع و مآخذ                                                                                                                                        ۱۴۶

 

           فهرست منابع فارسی                                                                                             ۱۴۶             فهرست منابع خارجی                                                                                            ۱۵۰

 

چکیده  به زبان انگلیسی                                                                                                  ۱۵۰

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                                              صفحه

 

جدول (۱-۳) جمعیت آماری به تفکیک رشته و جنسیت                                                   ۸۶

 

جدول (۲-۳) پایایی نیمرخ AQ                                                                                        ۹۱

 

جدول (۳-۳) پایایی نیمرخ AQ در این تحقیق                                                                        ۹۲

 

جدول (۴-۳) همبستگی درونی نیمرخ AQ  در نسخه ی اصلی                                          ۹۳

 

جدول (۵-۳) همبستگی درونی نیمرخ AQ  در پژوهش حاضر                                           ۹۴

 

جدول (۶-۳) نمرات آماری مقیاس AQ در خرده مقیاس ها به تفکیک                                  ۹۵

 

جدول (۱-۴) فراوانی جمعیت نمونه بر اساس جنسیت، رشته ی تحصیلی و وضعیت قبولی  ۱۰۰

 

جدول ( ۲-۴) مقایسه ی AQ  قبولی ها  با مردودی ها                                                    ۱۰۱

 

جدول (۳ -۴) مقایسه ی AQ قبولی ها  با مردودی ها در پایین ترین طبقه ۱۳۳ AQ <   ۱۰۲

 

جدول ( ۴-۴) مقایسه ی AQ قبولی ها  با مردودی ها در بالاترین طبقه ۱۷۷ AQ >                ۱۰۳

 

جدول( ۵-۴) مقایسه ی میانگین افسردگی مردودی ها با قبولی های کنکور سراسری                   ۱۰۴

 

جدول ( ۶-۴) مقایسه ی  AQو خرده مقیاس های آن با نمره ی افسردگی آزمون بک                 ۱۰۵

 

جدول (۷-۴) مقایسه ی  AQو خرده مقیاس های آن با رتبه ی کشوری                                ۱۰۶

 

جدول (۸-۴) رابطه ی بین نمرات حاصل از افسردگی بک و رتبه ی کشوری                            ۱۰۷

 

جدول (۹-۴) مقایسه ی میانگین AQ   در رشته های مختلف                                            ۱۰۸

 

عنوان                                                                                                                                                       صفحه

 

جدول (۱۰-۴) مقایسه ی میانگین و انحراف معیار خرده مقیاس های AQ رشته های مختلف                  ۱۰۹

 

جدول (۱۱-۴) تحلیل واریانس برای مقایسه ی میانگین خرده مقیاس ها در رشته های مختلف                 ۱۱۰

 

برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت  pipaf.ir  مراجعه نمایید.

جدول (۱۲-۴) مقایسه ی تفاوت میزان افسردگی در رشته های مختلف                                             ۱۱۲

 

جدول (۱۳-۴) مقایسه ی میانگین AQ در دختران و پسران                                                                  ۱۱۲

 

جدول (۱۴-۴) مقایسه ی میانگین خرده مقیاس های AQ در دختران و پسران                                   ۱۱۳

 

جدول (۱۵-۴) مقایسه ی میزان افسردگی دختران و پسران                                                                    ۱۱۵

 

جدول (۱۶-۴) همبستگی بین زن و مرد در نیمرخ AQ ( هنجار جهانی)                                          ۱۱۶

 

جدول (۱۷-۴) مقایسه ی میانگین AQ مجردین و متاهلین                                                                   ۱۱۷

 

جدول (۱۸-۴) مقایسه ی میزان افسردگی مجردین و متأهلین                                                       ۱۱۷

 

جدول (۱۹-۴) شیوع افسردگی در کل جمعیت نمونه                                                                         ۱۱۸

 

جدول (۲۰-۴) رتبه ی درصدی CORE  و AQ در مقیاس جهانی                                               ۱۱۹

 

جدول (۲۱-۴) هنجار جهانی نیمرخ AQ و خرده مقیاس های CORE                                           ۱۲۱

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                                                                                                                                                          صفحه

 

نمودار (۱-۴) مقایسه ی میانگین گروه نمونه در مقیاس های AQ  و CORE با هنجار جهانی                 ۱۱۱

 

نمودار (۲-۴) مقایسه ی انحراف معیار گروه نمونه مقیاس های AQ وCORE با هنجار جهانی                 ۱۱۱

 

نمودار (۳-۴) مقایسه ی میانگین AQ  و CORE پسران  با هنجار                                               ۱۱۴

 

نمودار (۴-۴) مقایسه ی میانگین AQ  و CORE دختران با هنجار                                              ۱۱۴

مقاله دانشگاهی – نقش سبک فرزندپروری در پیش بینی مهارت های اجتماعی

۲-۲. تعریف سبک فرزندپروری.۱۷

 

۲-۳. اهمیت سبک های فرزندپروری۱۷

 

۲-۴. تاریخچه سبک های فرزندپروری.۱۷

 

۲-۵. ابعاد شیوه های فرزند پروری.۱۸

 

۲-۶. سبک فرزندپروری در اسلام۱۹

 

۲-۷. نظریه های فرزندپروری.۲۰

 

۲-۷-۱. نظریه بامریند۲۰

 

۲-۷-۲. نظریه شیفر.۲۱

 

۲-۷-۳. نظریه اریکسون ۲۱

 

۲-۷-۴. نظریه زیگلمن .۲۲

 

۲-۸. نگرش های فرزندپروری۲۵

 

 ۲-۹. اقتدار و نفوذ والدین در خانواده و فواید آن۲۶

 

۲-۱۰. مزایای فرزندپروری مقتدرانه (قاطعانه) (بالغانه) ۲۶

 

۲-۱۱. طبقه اجتماعی و سبک فرزندپروری۲۸

 

۲-۱۲. فرهنگ و فرزندپروری۲۹

 

ب) مهارت های اجتماعی کودکان.۳۰

 

۲-۱۳. مقدمه ۳۰

 

۲-۱۴. تعریف مهارت های اجتماعی.۳۱

 

۲-۱۵. اهمیت مهارت های اجتماعی...۳۱

 

۲-۱۶. مهارت‌های ده‌گانه زندگی .۳۲

 

۲-۱۷. شخصیت ۳۴

 

ج) کودکان کم توان ذهنی۳۵

 

۲-۱۸. مقدمه ۳۵

 

۲-۱۹۰. تعریف عقب مانده ذهنی.۳۶

 

۲-۲۰. علل عقب ماندگی ذهنی۳۷

 

۲-۲۰-۱. عوامل مؤثر در عقب ماندگی ذهنی قبل از تولد.۳۷

 

۲-۲۰-۲. عوامل مربوط به هنگام تولد.۳۹

 

۲-۲۰-۳. عوامل عقب ماندگی ذهنی بعد از تولد۴۰

 

۲-۲۱. تاریخچه بررسی عقب ماندگی ذهنی۴۲

 

۲-۲۲. انواع عقب ماندگی ذهنی و کم توانی ذهنی ۴۴

 

۲-۲۳. طبقه ‌بندی ‌های عقب‌ ماندگی ذهنی.۴۶

 

۲-۲۳-۱. طبقه ‌بندی حول محور روانی- اجتماعی.۴۶

 

۲-۲۳-۲. طبقه‌بندی حول محور سطوح رفتار سازشی۴۸

 

۲-۲۳-۳. طبقه ‌بندی حول محور انتظارات و اکتسابات آموزشگاهی۴۸

 

۲-۲۴. طبقه بندی عقب ماندگی ذهنی از دیدگاه روانشناسان.۵۰

 

۲-۲۵. طبقه بندی  عقب ماندگان ذهنی  از نظر آموزشی  و تربیتی  و درمانی.۵۲

 

۲-۲۶. طبقه بندی سازمان بهداشت جهانی.۵۳

 

۲-۲۷. پیشگیری و درمان عقب ماندگی ذهنی۵۵

 

بخش دوم: پیشینه پژوهش.۵۷

 

۲-۲۸. در داخل.۵۷

 

۲-۲۹. در خارج.۵۹

 

۲-۳۰. نتیجه گیری کلی .۶۲

 

فصل سوم: روش تحقیق

 

۳-۱. روش تحقیق.۶۴

 

۳-۲. متغیرهای تحقیق.۶۴

 

۳-۳. جامعه آماری .۶۴

 

۳-۴. حجم و روش نمونه گیری ۶۴

 

۳-۵. روش گرد آوری داده ها .۶۵

 

۳-۶. ابزار گردآوری داده ها ۶۵

 

۳-۷. روش اجرا .۶۸

 

۳-۸ . روش تجزیه و تحلیل داده ها۶۹

 

فصل چهارم: یافته های تحقیق

 

۴-۱. توصیف داده ها (آمار توصیفی) .۷۱

 

۴-۲. تحلیل داده ها (آمار استنباطی) ۷۳

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

۵-۱. نتیجه گیری.۸۲

 

۵-۲. محدودیت ها۸۸

 

۵-۳. پیشنهادات۸۸

 

۵-۳-۱. پیشنهادات پژوهشی۸۸

 

۵-۳-۲. پیشنهادات کاربردی۸۸.

 

نتیجه گیری نهایی۸۹

 

منابع و مأخذ

 

فهرست منابع فارسی.۹۱

 

فهرست منابع انگلیسی.۹۶

 

پیوستها.۱۰۵

 

چکیده انگلیسی

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

فهرست                                                                                                  عنوان صفحه

 

جدول ۴-۱. شاخص های توصیفی آزمون سبکهای فرزندپروری بایرمند.۷۱

 

 

 

جدول ۴-۲. شاخص های توصیفی سن تقویمی، سن اجتماعی و هوش اجتماعی۷۲

 

 

 

جدول۴-۳. نتایج رگرسیون بین سبکهای فرزندپروری و مهارتهای اجتماعی .۷۳

 

جدول ۴-۴. ضرایب رگرسیونی تأثیر سبکهای فرزندپروری بر مهارتهای اجتماعی ۷۴

 

جدول۴-۵. نتایج رگرسیون بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و مهارتهای اجتماعی ۷۵

 

جدول ۴-۶. ضرایب رگرسیونی تأثیر سبک فرزندپروری مقتدرانه بر مهارتهای اجتماعی ۷۶

 

 

 

جدول۴-۷. نتایج رگرسیون بین سبک های فرزندپروری آسانگیر بر مهارتهای اجتماعی .۷۷

 

جدول ۴-۸ . ضرایب رگرسیونی تأثیر سبک فرزندپروری آسانگیر بر مهارتهای اجتماعی .۷۸

 

 

 

جدول۴-۹. نتایج رگرسیون بین سبک فرزندپروری مستبدانه بر مهارتهای اجتماعی .۷۹

 

جدول ۴-۱۰. ضرایب رگرسیونی تأثیر سبک فرزندپروری مستبدانه بر مهارتهای اجتماعی .۸۰

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 

هدف از این پژوهش، بررسی نقش سبک های فرزندپروری در پیش بینی مهارت های اجتماعی دانش ­آموزان آهسته گام شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ بود. روش پژوهش، توصیفی و از نوع  همبستگی و تحلیل رگرسیون است و جامعه آماری آن شامل دانش ­آموزان آهسته گام تحت پوشش سازمان آموزش و پرورش استثنایی شهر کرمانشاه و والدین آنها بود که در سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ در مدارس استثنایی این شهر مشغول به تحصیل بودند که نمونه ای به حجم ۱۶۷ نفر انتخاب شد. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه های سبک های فرزندپروری بامریند و مقیاس رشد اجتماعی واینلند است. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش، از روش آماری تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دو سبک فرزند پروری مقتدرانه و سهل گیر قادر به پیش بینی واریانس مهارتهای اجتماعی کودکان آهسته گام می باشند، اما سبک فرزند پروری مستبدانه قدرت پیش بینی کنندگی ندارد.

 

 

 

واژگان کلیدی: سبک های فرزندپروری، مهارت های اجتماعی، کودک آهسته گام

 

 

 

 

 

فصل یکم

 

 

 

مقدمه پژوهش

 

 

 

 

 

۱-۱. مقدمه

 

انسان اصالتاً موجودی است اجتماعی و جاذبه اجتماعی رشد کودک، پایه و اساس زندگی انسانی او را تشکیل می‌دهد (مک کوبی و مارتین[۱]، ۱۹۸۳). طبعاً فرزند انسان از همان کودکی توانایی برقراری ارتباط و قابلیت‌های یک زندگی اجتماعی را دارد. در این میان نقش پدر و مادر ‌بسیار حیاتی است و کودک روابط اجتماعی خود را از پدر و مادر می‌آموزد (سیمونس و کونجر[۲]، ۲۰۰۷). موضوع ارتباط والدین و فرزندان سالها نظر صاحب نظران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب نموده است. خانواده نخستین پایگاهی است که پیوند بین کودک و محیط اطراف او را به وجود می آورد. کودک در خانواده پندارهای اولیه در باره جهان و همچنین، شیوه های سخن گفتن و هنجارهای اساسی رفتار را فرا گرفته و نگرشها، اخلاق و روحیات خود را شکل می دهد و به عبارتی اجتماعی می شود (هرگنهان و آلسون[۳]، ۲۰۰۳). هر خانواده شیوه خاصی را تحت عنوان شیوه های فرزندپروری در تربیت فرزندان خویش به کار می گیرد که متأثر از عوامل متفاوتی از جمله عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است (هاردی[۴] و همکاران، ۱۹۹۳).

 

تحقیقات نشان داده اند که برخی از گرایشهای تربیتی والدین با پیدایش رفتارهای غیرانطباقی کودکان رابطه دارد (وبستر[۵] و دیگران، ۱۹۹۴). شیوه های انضباطی والدین غالباً بر حسب تعامل بین دو بعد رفتاری آنها، در تغییر است. بعد نخست به بررسی رابطه عاطفی با کودک می پردازد و حدود آن از رفتاری پاسخده، پذیرا و کودک محور آغاز می شود و به رفتاری بی توجه و طرد کننده که مرکزیت آن بر نیازها و امیال والدین گذاشته شده است، ختم می شود. بعد دوم، کنترل والدین بر کودک را در بر می گیرد و از رفتاری محدود کننده و مطالبه کننده تا روشی آسان گیر و بی ادعا متغیر است و در آن برای رفتار کودک، محدویتهای مختصری منظور شده است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  jemo.ir  مراجعه نمایید.

 

 

از ترکیب این دو بعد مهم یعنی «پذیرش در برابر طرد شدن» و «سختگیری در برابر آسان گیری» الگوهای قاطع و اطمینان بخش[۶]، خودکامه و مستبد[۷]، و سهل گیر و بی بند و بار [۸] شکل می گیرند. والدینی که به طور مستمر کودکان و نوجوانان خود را مورد حمایت قرار می‌دهند، با آنان گرم و صمیمی هستند و کنترل منطقی و متعادلی را اعمال می‌کنند، در فرزندان خود اشتیاق ابراز رفتارهای اجتماعی قابل ‌قبولی را ایجاد می‌کنند و نیز زمینه مساعدی برای بروز توانایی‌ها و قابلیت‌های کودکان و نوجوانان خود را فراهم می‌آورند. برعکس والدین محدود کننده و طرد کننده، با محدود ساختن شایستگی‌های کودکان خود، آنان را از به تجربه در آوردن توانمندی‌هایشان محروم می‌کنند. با گذشت زمان این گروه از کودکان و نوجوانان، کم کم به این باور می‌رسند که بدون کمک والدین نمی‌توانند با موضوعات و مسائل زندگی به طریق صحیح و مؤثر رو به رو شوند. چنین باوری در آنان احساس ترس و اضطراب را به وجود می‌آورد (فولادی، ۱۳۸۳). پژوهش‌های مک کوبی و مارتین (۱۹۸۳) نشان داده است که پذیرش کودک از جانب والدین و پاسخگو بودن آنها، پیش‌بینی کننده کفایت اجتماعی،‌ پیشرفت تحصیلی و سلامت روانی کودک در آینده است و فقدان پاسخگویی والدین در برابر کودک، نتایج منفی در رشد آینده او داشته و منجر به کناره‌گیری، پرخاشگری و کمبود توجه در کودک می‌گردد.

 

به منظور پرورش کودک اجتماعی، باید از همان ابتدا به نیازهای او پاسخ داده و برای این منظور، نیازهای اجتماعی او را شناخته و اگر کودکی دارای ناتوانی ذهنی باشد، وظیفه والدین نیز به مراتب سنگین تر خواهد بود. بنابراین یاددهی و اجتماعی کردن چنین فرزندانی با مشکلات ویژه‌ای روبروست که صبر و حوصله بیشتری را لازم دارد. از این رو سبک‌های فرزند پروری برای تربیت این کودکان از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند. آموزش روابط سالم و مناسب آنها با جامعه به ویژه خانواده و همسالان و دوست یابی آنها به موفقیت های تحصیلی و به علاوه تغییر دادن نگرش این کودکان نسبت به خود و دیگران، تنها در صورت شناخت دقیق ویژگیهای آنها امکان پذیر است.

 

با توجه به موارد مطرح شده، کودکان آهسته گام در فرایند رشد اجتماعی با دشواری هایی مواجه می باشند (راقبیان، اخوان تفتی و حجازی، ۱۳۹۱). آگاهی نسبت به ویژگیهای این کودکان لزوم انجام این پژوهش را فراهم آورد.

 

۱-۲. بیان مسأله

 

رشد اجتماعی، یکی از جنبه های مهم رشد انسان است. ذاتی بودن زندگی جمعی در انسانها ضرورت تماس با دیگران و نیز توجه به این جنبه از رشد را به عنوان امری گریزناپذیر جلوه می دهد. اکتساب مهارت های اجتماعی، محور اصلی رشد اجتماعی، شکل گیری روابط اجتماعی، کیفیت تعامل های اجتماعی، سازگاری اجتماعی و حتی سلامت روانی فرد به شمار می آید. کسب مهارتهای اجتماعی برای کودکان، بخشی از اجتماعی شدن آنان است. در فرایند اجتماعی شدن، هنجارها، مهارت ها، ارزش ها، نگرش ها و رفتار فرد شکل می گیرد تا به نحو مناسب و مطلوبی، نقش کنونی یا آتی خود را در جامعه ایفا کند )تئودورو[۹] و همکاران، ۲۰۰۵). اسلامرسکی و دان[۱۰] (۱۹۹۶) اجتماعی شدن را فرایندی می دانند که کودکان را قادر می سازد تا رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنند، رفتار خود را کنترل و تعامل با دیگران را تنظیم کنند. پارکر و اسلبی[۱۱] (۱۹۸۳؛ به نقل از بهرامگیری،۱۳۸۰) سازگاری اجتماعی را مترادف با مهارت های اجتماعی می دانند. از نظر آنان، مهارت اجتماعی عبارت است از توانایی ایجاد ارتباط با دیگران در زمینه اجتماعی معین به گونه ای که در عرف جامعه پذیرفته و ارزشمند باشد.

 

مهارتهای اجتماعی به رفتارهای فراگرفته مطلوبی اشاره دارد که فرد را قادر می سازد با دیگران رابطه مطلوبی داشته و از واکنش های نامعقول اجتماعی خودداری کند. مهارتهای اجتماعی طیف گسترده ای از رفتارها از قبیل توانایی شروع ارتباط موثر و مناسب با دیگران، ارائه پاسخ های مفید و شایسته، تمایل به رفتارهای سخاوتمندانه، همدلانه و یاری گرانه، پرهیز از تمسخر، قلدری و زورگویی به دیگران را شامل می شود (ماتسون[۱۲] و دیگران، ۲۰۰۰). بررسی های متعدد نشان می دهند که کمبود مهارتهای اجتماعی تأثیر منفی بر کارکرد تحصیلی دانش ­آموزان دارند (ری و الیوت[۱۳]، ۲۰۰۶)، در روابط بین فردی و حوزه های رفتاری- عاطفی مشکل ایجاد می کند (مریل و گیمپل[۱۴]، ۱۹۹۸؛ به نقل از راندی و میشل[۱۵]،۲۰۰۸)، مشکلات یادگیر ی را تشدید می کند، مانع پیشرفت کودک شده و سرانجام منجر به عواقب نامطلوب در دوران تحصیل می گردد. سازگاری دانش ­آموزان را کاهش می دهد (اوا[۱۶]، ۲۰۰۳) و دانش ­آموزان را با ناتوانی در تمامی امور مواجه می کند (هایت و فیلر[۱۷]،۲۰۰۷). همچنین در دانش ­آموزانی که قادر به انجام خواسته های کلاسی نیستند، احساسهای ناخوشایندی از عدم کفایت، اضطراب، کاهش انگیزش و ناسازگاری های رفتاری تولید می کنند (لوین و بارینگر[۱۸] ،۲۰۰۸).

 

با وجود اهمیت فزاینده مهارتهای اجتماعی در رشد و تحول کودکان، فراگیری این مهارت در همه کودکان، به شکل یکسانی صورت نمی گیرد. کودکان آهسته گام اغلب فاقد مهارتهای اجتماعی ضروری برای تعاملات مثبت و هدفمند هستند. این مسأله ممکن است باعث شود این دانش ­آموزان توسط همسالان عادی کمتر مورد پذیرش قرار بگیرند. این دانش ­آموزان نیاز دارند تا مهارتهای اجتماعی را به طور سازمان یافته آموزش ببینند. این مهارتها باید در موقعیت های طبیعی به منظور تسهیل تعمیم دهی به موقعیت های مختلف آموزش داده شوند (گرشام[۱۹]، ۲۰۰۰). خانواده و نهادهای اجتماعی دیگر مانند مدرسه، مهمترین عامل اجتماعی شدن به شمار می آیند که در قالب ارزش ها و هنجارهای اجتماعی بررسی می شوند (به پژوه و همکاران، ۱۳۸۹).

 

ارتباط والدین و فرزندان از جمله موارد مهمی است که سالها نظر صاحبنظران و متخصصان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است. فرزند پروری[۲۰] به روشها و رفتارهای ویژه ای گفته می شود که جداگانه یا در تعامل با یکدیگر بر رشد کودک تأثیر می گذارند. در واقع پایه و اساس شیوه فرزند پروری، مبین تلاش های والدین برای کنترل و اجتماعی کردن کودکانشان است (بامریند[۲۱]،۱۹۹۱). منظور از سبک های فرزند پروری، روش‌هایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود بکار می‌گیرند و بیانگر نگرش‌هایی است که آنها نسبت به فرزندان خود دارند و همچنین شامل معیارها و قوانینی است که برای فرزندان خویش وضع می‌کنند (لویز و لامب[۲۲]،۲۰۰۳؛ رانک و روبرتس[۲۳]،۲۰۰۳)

 

تحقیقات معاصر در مورد شیوه های فرزندپروری از مطالعات بامریند بر روی کودکان و خانواده های آنان نشأت گرفته است. بامریند با رویکردی تیپ شناختی بر ترکیب اعمال فرزندپروری متفاوت تأکید می کند. تفاوت در ترکیب عناصر اصلی فرزندپروری (مانند گرم بودن، درگیر بودن، درخواست های بالغانه، نظارت و سرپرستی) تغییراتی در چگونگی پاسخ های کودک به تأثیر والدین ایجاد می کند (دارلینگ[۲۴]،۲۰۰۷). شیفر[۲۵] بر اساس مشاهدات تعاملات کودکان ۱ تا ۳ ساله با مادران آنها یک طبقه بندی مبتنی بر دو جنبه رفتار والدینی یعنی آزادی- کنترل (سهل گیری در مقابل سخت گیری) و سردی- گرمی (پذیرش در مقابل طرد شدن) را ارائه کرده و نتیجه گرفته که مادران پذیرنده یا طرد کننده می توانند سخت گیر یا آسان گیر باشند (لایبل[۲۶]،۲۰۰۲).

 

یکی از ناتوانیهای عمده کودکان که استرس زیادی برای والدین ایجاد می کند، وجود کودک آهسته گام است. طبق تعریف، آهسته گام، عبارت است از رشد ناقص ذهن که شخص را در تطابق یا سازش با محیط خود ناتوان می کند؛ به طوری که بدون نظارت و کمک دیگری، قادر به زندگی نیست، (تردگلد[۲۷]، ۲۰۰۰). براساس تحقیقات، در هر جامعه حدود ۱ تا ۳ درصد جمعیت را افراد کم توان ذهنی تشکیل می دهند (سادوک[۲۸]،۲۰۰۳؛ نقل از رستمی، ۱۳۸۸). تولد چنین کودکانی در خانواده، همراه با استرس است. والدین این کودکان، با مسائل زیادی همچون مشکل پذیرش ناتوانی فرزند، خستگی ناشی از پرستاری و مراقبت، مسائل مربوط به اوقات فراغت، مشکلات مالی، مسائل پزشکی، آموزشی و توانبخشی مواجه هستند (وایتر[۲۹]،۲۰۰۳).

 

مسأله کودکان استثنایی و رسیدگی بیشتر به وضعیت بهداشت روانی آنان و خانواده هایشان، در سالهای اخیر به عنوان یکی از موضوعات مهم، اذهان جهانیان را به خود معطوف کرده است و چندین روز به عنوان روز جهانی بزرگداشت این افراد نامگذاری شده است تا اهمیت آنان در اجتماع مشخص تر شده و به رفع مشکلاتشان کمک شود (یکتاخواه،

دانلود پایان نامه مدیریت درباره باز تعریف مسئله

باز تعریف مسئله

 

یکی از موانع عمده در جریان تصمیم گیری آن است که گاه  مسئله بصورت تاریخی و منطقی آنچنان تعریف می شود که هیچگونه راه کاری برای رسیدن به حل مشکل متصور نیست. در یک شکل ساده تصمیم گیری در مذاکرات دوجانبه مابین دو کشور، گاه وضعیتی پیش می آید که دو طرف حتی در تعریف مسئله یا مشکل فیمابین  دارای اشتراک نظر نیستند و به همین دلیل تعیین دستور جلسه برای شروع و یا ادامه مذاکرات گاه ناممکن و گاه کاملا دشوار خواهد بود.

 

 

یکی از راه های برون رفت از چنین بن بستی، “باز تعریف مسئله “[۱] است. در این حالت، مشکل و یا مسئله بطریقی مجددا تبیین و تعریف میگردد که هر دوطرف حداقل در وجود مسئله و تعریف مشکل دارای اشتراک نظر میگردند و سپس برای رسیدن به یک مصالحه تلاش می نمایند (Sylvan & Steve 1998). در این صورت راه حلهایی که در وضعیت قبل از باز تعریف مسئله در مورد آنها تصمیم گیری کرده بودیم مجددا مورد تردید قرار می گیرند. بعنوان مثال در یک مورد خاص مانند وضعیت عراق در دهه ۱۹۹۰، چرا تصمیم گیران آمریکایی بدین نتیجه رسیدند که بهترین راه حل برای رفع تهدید عراق، به ترتیب اولویت محاصره، سپس حمله هوایی و آنگاه اشغال سرزمین بوسیله نیروی زمینی است؟

 

در این تعریف مسئله باید به دو بخش توجه کافی نمود. ابتدا عوامل تعیین کننده[۲] در حل مشکل و دوم پیامدهای[۳] آنها.

 

 

 

 

 

 

 

۲-۱۳-۴- ایجاد انتخاب ها

 

در تصمیم گیری تعدادی از آفات وجود دارد که باید از آنها احتراز نمود. یکی از آنها وجود اطلاعات بیش از اندازه است. بطور خلاصه می توان گفت که تصمیم گیری کلا یک پروسه ای است که نیاز مفرط به اطلاعات دارد. اما باید اضافه نمود که هر اطلاعاتی برای شخص تصمیم گیر در چنین پروسه ای مناسب نیست. بسته به طبیعت و اهمیت اهداف تصمیم گیری، تصمیم گیرنده ممکن است بصورت منظم بدنبال تحقیق برای یک دسته از اطلاعات باشد، درحالیکه همزمان برخی دیگر از اطلاعات را سعی می نماید که نادیده انگارد (O’Reilly ,1983).

 

 

 

۲-۱۳-۵- بهینه سازی همبسته

 

در مسائل تصمیم گیری ما با بهینه سازی همبسته[۴] نیز روبروئیم. بهینه سازی همبسته می گوید که همواره تعداد محدود راه حل عملی وجود دارد که اگر یک به یک این راه حل ها بررسی گردد، بهترین آنها مشخص خواهد شد. ولی در عمل، تعداد محدود و متناهی راه حل ها ممکن است میلیونها و یا میلیاردها امکان باشد که حتی سریعترین کامپیوترها نیز نمی توانند همه آنها را یک به یک برشمارند. بخصوص زمانی که مسائل بصورت عدد صحیح صفر و یک که کامپیوتر می تواند آنها را بخواند باز می گردند، بررسی تمام گزینه ها بسیار گران تمام می شوند (Gould ,1987).

 

 

 

 

 

 

۲-۱۳-۵-۱-نقش انتظارات در تصمیم گیری

 

انسانها در تصمیم گیری، عکس العمل های متفاوت نشان می دهند. برخی از آنها به تفاوت های فردی مانند روش های ادراکی آنان مربوط می شود. بخش دیگر به انتظارات مربوط است. نقش انتظارات در تصمیم‌گیری می تواند بوسیله تئوری ناسازگاری ادراکی[۵] و تئوری تاسف پیش بینانه[۶] تشریح شود (Davis ,1985).

 

در تئوری ناسازگاری ادراکی، لئون فستینگر تشریح می نماید که به رفتار پس از مرحله انتخاب (فاز سوم تصمیم گیری) باید اعتنا نمود. هر راه حلی که انتخاب می شود، دارای برخی جنبه های منفی است و راه حل هایی که کنار گذارده می شود، هر کدام دارای جنبه های مثبت هم هستند. تصمیم گیر پس از تصمیم گیری به ناسازگاری ادراکی سوق داده می شود و احساس ناراحتی ذهنی بخاطر بازشناسی عناصر مثبت و منفی هر کدام از راه حل ها می کند. پس از تصمیم گیری و بیان آن توسط تصمیم گیر، ناسازگاری ادراکی تصمیم گیر توسط افزایش تفاوت محسوس در جذابیت راه حل ها کاهش می یابد. این کار بوسیله اجتناب از اطلاعاتی که به ضد تصمیم اتخاذ شده و همچنین تفسیر اطلاعات ناسازگار بطریقه دلخواه انجام می‌پذیرد. بعنوان مثال، مردمانی که یک نوع بخصوصی از یک خودرو را خریداری نموده اند، ناخودآگاه به سمت خواندن و دیدن تبلیغات این خودرو کشیده می شوند و تبلیغات خودروهای رقیب را عمدتا نمی خوانند. شیوه های فروشی که بر اساس اطلاعات شادی بخش بنا شده اند، عموما کاهش تاثیرات ناسازگاری ادراکی را سعی دارند تقویت نمایند (Festinger,1957).

 

تاسف پیش بینانه یک عکس العمل روانشناختی به راه حل هاست. تصمیم گیر، پشیمانی هایی را پیش بینی می کند که ممکن است پس از اتخاذ یک تصمیم معین رخ دهد. تاسف پیش بینانه، تصمیم گیر را از اینکه یک تصمیم را بدون توجه به عواقب آن بگیرد، باز می دارد. تاسف و حداقل نمودن بیشترین آن، یکی از روش های ریاضی حل مسئله تصمیم گیری از گذشته بوده است (Gould ,1987). این تئوری همچنین می تواند بعنوان یک ابزار برای کم کردن پشیمانی پس از تصمیم با توجه دادن به نتایج تصمیم بکار رود. این امر باعث کاهش پیامدهای روانشناختی مسئله پس از اجرا می گردد (Davis ,1985).

 

 

 

۲-۱۳-۶-انجام راه حل

 

تصمیمات خوب اغلب بخاطر اجرای ضعیف بجایی نمی رسند. بنابراین ما نیازمند آن هستیم که علاوه بر آنکه بدانیم که یک تصمیم صحیح چگونه اتخاذ می شود، بدانیم که چگونه اجرا می شود (Pfeffer,1992). مدل عقلایی تصمیم گیری در مورد اجرا کمتر صحبت می کند. اما در عالم واقع، سه مجموعه از متغیرهاست که اجرای یک تصمیم را مشخص می سازد و آنها عبارتند از رهبری، ارتباطات و پشتیبانی سیاسی. رهبری، حق انتخاب آن را دارد که چگونه تصمیم را به منصه ظهور برساند. علت این که در سالهای اخیر به تصمیم گیری های مشارکتی و گروهی بیشتر پرداخته می شود، آن است که مردم بیشتر از تصمیماتی که خودشان در ساختن آن دخیل بوده اند، حمایت می نمایند (Larson & LaFasto, 1989). همچنین انسانها مایلند که در مورد دلایل تصمیماتی که بر روی آنها تاثیر دارد، بیشتر بدانند. تغییرات سریع ناشی از یک تصمیم ممکن است که تاثیر مخرب بر روی کارکنان داشته باشد. تغییرات همراه با عدم اطمینان و ابهام است. باز بودن راه های ارتباطات و تشریح علل تصمیم گیری و تاثیرات آن، مخالفت را در درون سازمان کم و پشتیبانی را افزایش می دهد. شکست در یافتن پشتیبانی سیاسی اغلب به شکست آن تصمیم می انجامد (Pfeffer, 1987). اجرای موفق تصمیم نیاز به پشتیبانی افراد و گروه های صاحب نفوذ که می‌توانند آن را عقیم بگذارند، دارد.  یکی از روش هایی که افراد درمقابله با تصمیمی که به نفع آنها نیست، اتخاذ می نمایند، آن است که هیچ کاری نمی کنند. یعنی نه مخالفت و نه موافقت با آن می کنند و در نتیجه تصمیم به تدریج می میرد.

 

تفاوت های فردی: برخی افراد در تصمیم گیری کندتر از بقیه هستند و برخی دیگر تصمیمات ریسک دار را بیشتر می پسندند. این تفاوت ها نشان از تصمیم گیری هر فرد به روش خودش دارد که لزوما بدتر و یا بهتر از دیگر روش ها نیست. در این زمینه و بخصوص در تصمیم گیری سازمانی که بیشتر موردتوجه ماست، دو مسئله مهم وجود دارد و آن سطح تصمیم گیری است.

 

[۱]  Problem Representation

 

[۲]  Determinants

 

[۳]  Ramifications

 

[۴] Combinatorial Optimization

 

[۵] Cognitive Dissonance

 

[۶] Theory of Anticipatory Regret

پایان نامه مدیریت درباره : مدل سبک تصمیم گیری

مدل سبک تصمیم گیری

 

مدل سبک تصمیم گیری چهار رهیافت متفاوت فردی را برای تصمیم گیری معرفی می نماید (Rowe, et al., 1984). اساس این مدل بر مبنای شناخت این موضوع قرار گرفته است که افراد از لحاظ دو جنبه با یکدیگر متفاوتند. اولین جنبه، روش فکر کردن آنهاست. برخی از افرادمنطقی و عقلایی فکر می کنند و اطلاعات واصله را بصورت مرتب مورد مداقه قرار می دهند. در برابر، برخی از افراد، بصورت شهودی و خلاق فکر می کنند. آنها درکی کلی از موضوعات دارند. این نکته نیز خاطر نشان می شود که این تفاوت ها ماورای مشخصات انسانی عمومی انسانها که قبلا در بحث عقلایی محدود و تئوری پندار بدانان پرداختیم می باشد. جنبه دیگر، تحمل ابهام است. برخی از افراد، نیاز زیادی احساس می نمایند تا اطلاعات صحیح را بصورتی فراهم آورند تا ابهام در آن کمترین باشد، در حالیکه برخی دیگر میتوانند در یک زمان چنیدن اندیشه را به نتیجه برسانند.

 

 

وقتی که این دو جنبه با یکدیگر در یک جدول ترکیب می گردد، به چهار سبک در تصمیم گیری مواجه می شویم: سبک های امری، تحلیلی، مفهومی و رفتاری.

 

افرادی سبک امری[۱] را بکار می برند که که تحمل ابهام کمتری داشته و روش های عقلایی را پی گیری می‌نمایند.  همچنین آنان منطقی کارا هستند. اما کارآیی آنان همواره تحت تاثیر تصمیم گیری بر اساس اطلاعات کم و ارزیابی تعداد محدودی از بدیل هاست. این سبک از تصمیم گیری، تصمیم گیری را سریعتر نموده و تصمیم گیران متوجه امور کوتاه مدت هستند.

 

سبک تحلیلی تحمل ابهام بیشتری از سبک گذشته داشته و این ویژگی به نیاز به اطلاعات بیشتر و همچنین توجه به بدیل های زیادتر ما را راهنمایی می نماید. مدیران علاقمند به این سبک را می توان مدیران بادقت و توانا در تطبیق با شرایط نو دانست.

 

افرادی که به سبک مفهومی تصمیم می گیرند، کسانی هستند که به دورنما توجه داشته، مسائل را کلی دیده و آلترناتیوهای متعددی را در نظر می گیرند. تمرکز آنان بر مسائل دراز مدت بوده و برای استفاده از خلاقیت جهت حل مشکلات، این مدیران مناسبترین افراد هستند.

 

آخرین سبک یعنی سبک رفتاری، مدیرانی را توصیف می نماید که با دیگران بصورت عالی کار می کنند. آنها نگران دستاوردهای همتایان و زیردستان خود هستند. آنها حاضر به

دانلود پایان نامه مدیریت در مورد اصول اساسی صنعت بانکداری

اصول اساسی صنعت بانکداری

 

خدمات بانکداری تقریباً یک صنعت منحصر بفرد است. صنعت بانکداری بر چهار اصل استوار است که متمایز کننده آن از سایر بخش ها است و در صورت هر گونه بی توجهی یا کم توجهی به این اصول ، برنامه ریزی بازاریابی بی فایده خواهد بود . این اصول عبارتند از :

 

 

 

 

1. بانکدار نقش امانت دار را ایفا می کند و موجودی و ذخایر پولی او متعلق به سپرده گذاران است.
2. بانکها قانوناً نقش نگه دارنده وجود مشتریان را دارند و باید این وجوه را صرف هدفهای سازنده کنند و در هر استراتژی بازار یابی باید به این اصل توجه جدی شود.
3. انتظار می رود بانک ها پیش از حداکثر سازی بازدهی، ریسک خود را به حداقل ممکن برسانند.
4. بانک ها در هرشرایط اقتصادی مطلوب یا نامطلوب، ملزم به ارائه خدمت هستند.

توجه به این چهار اصل ما را به این مهم رهنمون می دارد که بدون وجود روابط خلاق میان مشتریان و بانک ها ومجموعه خدمات با کیفیت، نمی توان آینده روشنی را برای بانک ها متصور شد.( زین الدین،۱۹۹۶).

 

 

از این رو ضرورت توجه به اصول بازاریابی در خدمات  بانکی بیش از پیش احساس می شود.

 

۲-۴ . بازار یابی

 

بازار یابی و مدیریت بازار، یکی از شاخه های مهم دانش مدیریت است که وظیفه اصلی اش شناخت نیاز و خواسته های انسانی و رفع آنها از طریق فرایند مبادله می باشد، چرا که جوامع امروزی بیش از هر زمان دیگری از یک طرف، با نیازها و به ویژه با خواسته های روز افزون  انسان ها روبروست و از طرف دیگر، با کمبود منابع مواجه بوده و مدیران باید با منابع محدود موجود، جوابگوی خواسته های نامحدود  افراد باشند و در اینجاست که دانش مدیریت به یاری علم اقتصاد می شتابد و با مجموعه ای  از مهارت ها و دانسته ها سعی در استفاده بهینه از منابع محدود دارد و به بازار یابی نیز برای برطرف کردن آن وسیله تبادل منابع همت می گمارد.( ونوس وهمکاران،۱۳۸۶).

 

 

مدیریت بازار یابی را می توان به صورت زیر تعریف نمود: تجزیه وتحلیل  برنامه ریزی و اجرا و کنترل برنامه هایی جهت ایجاد ، ارائه و حفظ فرایند دادو ستد های سود آور با خریداران مورد نظر، به منظور دستیابی به اهداف سازمانی.( نظری،۱۳۹۰).

 

انجمن بازار یابی آمریکا، بازاریابی را فرایند برنامه ریزی،تحقق یک ایده، قیمت گذاری، تبلیغات و توزیع کالا و خدمات و یا عقاید و اندیشه ها می داند، به نحوی که موجب مبادله ای گردد که اهداف فردی وسازمانی در آن محقق گردد. کاتلر و آرمسترانگ،۲۰۰۰).

 

۲-۵ . اقدامات بانکها در امر بازار یابی

 

بسیاری از نارضایتی ها و ناراحتی های موجود در جامعه پولی و مالی کشور، حاصل نا آگاهی ، ناتوانی و سهل انگاری های مربوط به افرادی است که در بانک ها فعال بوده و در مدیریت خدمات و درک مخاطبین و پاسخگویی به خواسته ها و نیاز آنها ضعیف هستند(متولی ،۱۳۸۲،ص)

 

از این رو توجه جدی به مدیریت و بازاریابی خدمات، می تواند تحول و جهت گیری های جدیدی را در بانک ها و موسسات پولی و مالی کشور به وجود آورد. بانک ها اغلب برای موفقیت در ارائه خدمات خود ، اقدام به بازار یابی می کنند ولی متاسفانه به دلیل عدم آشنایی با بازاریابی بانکی، تنها از روندهای سنتی بازاریابی به صورت پراکنده و بی ارتباط با هدف اصلی بانک ، استفاده می کنند. بازار یابی بانک در واقع رویه ها و برنامه های بازار یابی را سمت وسو می بخشد و بستر مناسبی را برای سایر فعالیت های بازار یابی ایجاد می کند. بازاریابی بانک شامل فعالیتهایی است که برای ایجاد ، حفظ یا تغییر طرز فکر یا رفتار مخاطبین نسبت به بانک انجام می گیرد. بازار یابی خدمات بانکی عبارت از شناسایی نیاز صاحبان پس اندازها و جلب رضایت آنان و از طرف دیگر طراحی و تولید خدمات بانکی با قیمت و کیفیت مناسب و متنوع به نحوی که تامین کننده نیاز های مالی کارآفرینان باشد. (دلاور،۱۳۹۳).

 

بانک ها اغلب برای موفقیت در ارائه خدمات خود، اقدام به بازار یابی می کنند بازار یابی بانک در واقع رویه ها و برنامه های بازار یابی را سمت و سو می بخشد و بستر مناسبی را برای سایر فعالیت های بازار یابی ایجاد می کند ( ونوس و هکاران،۱۳۸۶).

 

شناسایی مشتریان هدف و تمرکز بر آنها، به عنوان یک از کلیدی ترین نکات بازار یابی خدمات بانکی می باشد. شناسایی مشتریان هدف نیز از طریق تقسیم بازار محقق خواهد شد. تقسیم بازار عبارت است از تقسیم کل بازر ناهمگون یک خدمت به چندین قسمت به صورتی که هر قسمت در تمامی جنبه های با اهمیت، همگام باشد. سپس یک یا چند قسمت به عنوان بازار هدف انتخاب می شود و در نهایت نیز آمیخته بازاریابی مجزا برای هر قسمت یا تعدادی از قسمت ها در این بازار هدف ایجاد می شود. بر این اساس تحقیقات صورت گرفته مشتریان کلیدی بانک به چهار دلیل عمده:

 

۱)سپرده گذاری،

 

۲)گشایش اعتباری اسنادی،

 

۳) گرفتن وام وتسهیلات و

 

۴)استفاده از خدمات خاص به بانک مراجعه می نمایند.( اوزی ،۱۳۸۸).

 

انجام هر گونه برنامه ریزی جهت جلب مشتری و جذب منابع بانکی به بانک، ناگریز از بررسی عناصر آمیخته بازار یابی خدمات بانکی خواهد بود.

 

۲-۶ . مؤلفه‌های مؤثربر موفقیت بانک‌ها و مؤسسات مالی در تجهیز منابع مالی

 

در  بانکداری نوین مؤلفه های متعددی وجود دارند که بر روند تجهیز منابع مالی بانک‌ها ومؤسسات مالی تأثیر می‌گذارند. شناسایی وتعیین میزان تأثیر ونوع ارتباط این مؤلفه ها با موفقیت بانک‌ها در تجهیز منابع پولی مقوله‌ای مهم می باشد. امروزه شرایط و موقعیت‌های مؤسسات مالی و بانک‌ها با یکدیگر یکسان نیست وممکن است مؤلفه‌های تأثیرگذار برتجهیز منابع پولی حتی برای هر یک از شعب یک گروه بانکی متفاوت باشد. (دلاور،۱۳۸۷).

 

تجهیزمنابع مالی از همان ابتدا که بشر به زندگی اجتماعی روی آورد وداد وستد ومبادله کالاراشروع کرد آغاز شد وهمواره اصلی‌ترین وظیفه سیستم بانکی بوده است. بدین ترتیب بانک‌ها سپرده‌های مازاد در دسترس مردم را جمع‌ آوری می‌کردند و با دادن وام به افراد نیازمند وظیفه سنتی خود یعنی واسطه‌گری رامیان سپرده‌گذاران و وام‌گیرندگان ایفا می‌کردند. درعصرحاضرمؤسسات مالی و بانک‌ها برای تجهیز منابع مالی نیاز به تغییرات اساسی درمحصولات وخدمات خود دارند وبا خدمات ساده وساختارسنتی بانکداری واسطه گری نمی‌توانند درعرصه‌های جهانی به تجهیز منابع بپردازند. دربانکداری نوین، بانک‌ها در زمینه‌های مالی غیر بانکی خدمات متعددی به مشتریان ارائه می دهند و ارائه خدمات نوین مانند بانکداری سرمایه گذاری، انجام امور بیمه ومسکن وتولید باعث شده منابع جدیدی به بانک‌ها سرازیر شود ودر واقع دربانکداری نوین، بخش عمده‌ای ازمنابع ازطریق فعالیتهای غیربانکی به دست می‌آید (زریباف، ۱۳۸۹).

 

درنظام بانکی ایران تجهیز منابع با توجه قوانین بانکداری اسلامی از دو طریق انجام می‌شود:

 

۱. ازطریق جذب سپرده‌های قرض الحسنه جاری وپس انداز، که منابع مالکانه نامیده می‌شوند.

 

۲. از طریق جذب سپرده‌های مدت‌دار،که منابع وکالتی نامیده می‌شوند.( هدایتی، ۱۳۹۰)

 

دربانکداری نوین ( علاوه برانجام فعالیتهای واسطه‌گری ) عملیات تجهیز منابع مالی ازطریق فعالیتهای زیر انجام می‌گیرد:

 

۱. جذب منابع مالی ازطریق ایجاد شعبات و واحدهای فرعی درکشورهای خارجی

 

۲. انجام فعالیتهای غیربانکی با خرید سازمان های کارگزاری مانند شرکتهای بیمه وبنگاه های معاملات ملکی

 

۳. ارائه خدمات مالی غیربانکی مانند کارگزاری، بیمه، صندوق بازنشستگی، مدیریت داراییها، امور ساختمان و… به مشتریان. ( علی پور شیر سوار و هدیه لمر،۱۳۹۰).

 

۴. ارائه خدمات به مشتریان خرده پا که نیازبه خدمات مشخصی دارند؛

 

۵. ارئه خدمات به شرکتهای بزرگ و سازمان های دولتی؛

 

۶. ارائه خدمات مشاوره‌ای درسرمایه‌گذاری، خرید و فروش سهام ومبادله ابزارهای مالی، ارز و مشتقات آن؛

 

۷.تجهیز منابع پولی ازطریق ابزارهای غیر ترازنامه‌ای مانند اعتبارات اسنادی واوراق بهادار مشتقی (هفرنان، ۱۳۸۹).

 

در این بخش به اختصار به معرفی مؤلفه‌هایی که موجب افزایش قدرت بانک‌ها درجذب منابع مالی می‌شوند می‌پردازیم. هرچند درایران بعضی ازپارامترها به دلیل ضعف دربازاریابی بانکی ناشناخته باقی مانده‌اند، ولی با بازاریابی بانکی وازطریق تحقیق ونظر خواهی علمی ازکارکنان و مدیران با تجربه درسیستم بانکی ومشتریان بانک‌ها، عوامل مؤثر حتی برای هرشعبه از یک بانک نیز قابل شناسایی است.(دلاور،۱۳۸۷).

 

۲- ۷٫ عوامل درون سازمانی موثر بر جذب منابع

 

در یک تقسیم بندی کلی عوامل موثر بر جذب منابع را می توان به دو دسته عوامل درون سازمان و برون سازمانی تقسیم نمود. عوامل درون سازمانی عوامل غیر قابل کنترل مدیریت بانک است و عواملی نظیر نرخ تورم، نرخ رشد عرضه پول، درآمد ملی، رشد اقتصادی، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و سیاست های بانک مرکزی را شامل می شود. عوامل درون سازمانی را دریک تقسیم بندی کلی می توان به عوامل خدماتی،عوامل مالی، ارتباطی و انسانی، عوامل فیزیکی و عوامل وابستگی سازمانی تقسیم نمود. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).

 

۲-۷-۱ . عوامل خدماتی

 

• تنوع خدمات بانکی: بهبود خدمات و تنوع سازی آن در سیستم بانکی می تواند هم به سودآوری و بهره وری بانک ها بیانجامد و هم باعث جذب منابع بیشتر شود. از این رو بایستی خدمات بانکی را بهبود بخشید و راهی است که تمام بانک های موفق دنیا آن را آزموده و نتیجه هم گرفته اند. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).

بانک ها برای ارائه خدمات نوین و محصولات جدید نیاز به بازار یابی نوین علمی دارند. شناسایی مشتریان و نیازهای متنوع آنها با بازار یابی نوین امکان پذیر است. دربانکداری نوین، بانک ها برای شناسایی مشتریان و نیازهای آنها دست به بازاریابی تک به تک و بازاریابی بر اساس پایگاه داده ها می زنند. بازار یابی تک به تک؛ یعنی ایجاد و مدیریت رابطه فردی با تک تک مشتریان  (دلاور،۱۳۸۷).

 

امروزه به دلیل بهره گیری از فن آوری رایانه ای، بازار یابی تک به تک در مقیاس وسیعی قابل اجرا و اقتصادی است. تکنولوژی پایگاه داده ها، این امکان را به بانک می دهد که رد تک به تک مشتریان خود را دنبال کنند. بنابراین با بازار یابی مناسب و علمی می توان استراتژی هایی را به کاربرد که محصول مناسب را در زمان منایب با ابزاری مناسب به مشتری ارائه دهد و قطعاً بدون بازار یابی و شناسایی نیازهای متنوع مشتریان، تجهیز منابع مالی مطابق استانداردهای جهانی امکان پذیر نخواهد بود.( رحمتی،۱۳۹۰).

 

یکی دیگر از چالشهایی که بانکداری ایران با آن روبروست نداشتن بازاریابی بانکی مناسب است. این نقصان منجر به ارائه خدمات مشابه و یکنواخت بدون توجه به نیازها و خواسته‌های مشتریان می شود. (دوبرور، ۱۳۸۴).

 

• کیفیت خدمات بانکی: با توجه به ویژگی ناملموس بودن خدمات ، یکی از راه هایی که یک بانک می تواند با توسل به آن خود را از سایر رقبا متمایز کند، ارائه کیفیت خدماتی برتر نسبت به آنهاست. ارائه خدمات باکیفیت موجب ایجاد مزیت رقابتی برای بانک شده و سرانجام سود بالاتری را به ارمغان می آورد. برای دستیابی به این هدف کافی است به انتظارات مشتریان از کیفیت خدمات ، پاسخ مناسبی داده شده یا از آن پیشی گرفته شود.(نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).

خدماتی با کیفیت هستند که بتواند نیازها و خواسته های مشتریان را برآورده نمایند. اگر خدمتی انتظارات مشتریان را برآورده سازد و یا فراتر از آن باشد، دارای کیفیت است. سازمان هایی که به صورت مستمر خدمات با کیفیت ارائه می دهند و به حفظ و نگهداری مشتری اهمیت می دهند، سازمان های مشتری مدار هستند. شاید حفظ و نگهداری مشتری، یکی از مهمترین معیارهای سنجش کیفیت باشد. (بهمنی و بهمند،۱۳۹۰).

 

در بانک ها و موسسات مالی، عوامل متعددی بر کیفیت خدمات بانکی تاثیر می گذارند از جمله: میزان نرخ بهره بانکی، سیستم های نظارتی و رسیدگی به شکایت، اطلاع رسانی دقیق به مشتریان، سرعت و دقت خدمات ارائه شده، انجام به موقع تعهدات توسط بانک، ادب و تواضع کارکنان در برخورد با مشتری و رازداری و محرم اسرار بودن کارکنان در خصوص اطلاعات مشتری که همگی باعث جذب بیشتر منابع مالی می شوند.( رحمتی، ۱۳۹۰).

 

• خدمات بانکداری الکترونیکی: با توجه به تنوع مدل های بانکداری الکترونیکی در دنیا که روز به روز نیز بهینه می شوند اگر نتوان از فرصت ها و بسترهای موجود به نحو مطلوبی استفاده نمود، قطعاً در آینده ای نزدیک با چالش های بسیاری برای توسعه اقتصاد دیجیتالی که پایه واساس آن را بانکداری الکترونیکی تشکیل می دهد مواجه خواهیم شد. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).

بانکداری نوآوری های جدید مانند پول الکترونیکی، پایان های انتقال و دریافت و پرداخت اتوماتیک، بانکداری مجازی و بانکداری اینترنتی لحظه ای، تحول عظیمی را دراین بخش ایجاد کرده اند وباعث ارتقای کارآیی، بهره وری، سرعت در برقراری ارتباطات و کاهش هزینه عملیاتی برای بانکها شده اند.لذا بانک ها برای کسب مزیت رقابتی در عرصه های بازار های مالی برای جذب منابع مالی باید از بانکداری الکترونیکی و تکنولوژی مربوطه استفاده کنند. (رحمتی،۱۳۹۰).

 

درایران مهمترین چالشی که بانکداری الکترونیکی با آن روبروست، نبودن فرهنگ استفاده از این تکنولوژی وحاکم بودن تجارت سنتی می‌باشد.( حسینی مقدم، ۱۳۸۹).

 

• مهارت تخصصی کارکنان: استفاده از کارکنان مجرب و با روابط عمومی مناسب که دارای سوابق و تحصیلات مرتبط باشند به منظور کاهش میزان اختلاف عملکرد بانک با انتظارات مشتریان در خصوص ارائه خدمات ، حائز اهیمیت است. زیرا که ارائه خدمات بانکی بستگی مستقیم به قابلیت نیروی انسانی شاغل در این صنعت داشته و یکی از مولفه های اساسی افزایش و ارتقای کارایی محسوب می شود. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).

در بانک ها و موسسات مالی بیشتر خدمات توسط نیروی انسانی ارائه می شود و تجهیز منابع در سطح استانداردهای جهانی، مستلزم داشتن کارکنانی ماهر و آموزش دیده است. در بعد فنی، کارکنان باید توانایی استفاده از تکنولوژی جدید را داشته و در شغل خود حرفه ای باشند. در بعد انسانی، کارکنان باید بتوانند به بهترین نحو با مشتریان در تعامل و ارتباط باشند و در بعد ادراکی نیزنیروی انسانی شاغل باید به شناسایی ، تجزیه و تحلیل و حل مشکلات مشتریان بپردازد.( رحمتی،۱۳۹۰).

 

۲-۷-۲ . عوامل مالی

 

 

 

• تسهیلات پرداختی: وظیفه اصلی بانک ها واسطه گری وجوه است، به این معنی که از یک سو وجوه را از سپرده گذاران دریافت کرده و از سوی دیگر، این وجوه را در قالب تسهیلات به متقاضیان پرداخت می کنند. دارندگان وجوه مازاد، با سپرده گذاری در بانک عملاً وجوه خویش را به بانک قرض داده و نرخ سود معینی دریافت می کنند. متقاضیان تسهیلات نیز در ازای پرداخت سود معینی از بانک ها قرض می گیرند. طبیعی است که مابه التفاوت بهره پرداختی به سپرده گذاران و سود دریافتی از گیرندگان تسهیلات ، سود بانک را تشکیل می دهد. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).
• نرخ پرداختی سپرده ها: سپرده گذاری مردم نزد بانک ها از دو لحاظ دارای اهمیت می باشد: اول آن که پولی که مردم به بانک می سپارند، قدرت وام دهی بانک ها را افزایش می دهد و لذا بانک ها می توانند از محل پس اندازهای جمع آوردی شده وام های جدید بیشتری در جهت امور تولیدی و سرمایه گذاری تامین کنند. دومین اهمیت افزایش سپرده های مردم نزد بانک ها این است که وقتی مردم ترجیح دهند پول خود را نزد بانک ها نگهداری نموده و کمتر برای خرج آن اقدام نمایند، از حجم پول در گردش کاسته شده که این امر باعث کاهش نرخ تورم و در نتیجه افزایش قدرت خرید مردم می گردد. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).
• جوائز پرداختی به سپرده گذاران قرض الحسنه: قرعه کشی شبکه بانکی بایستی به نحو مطلوبی در جذب نقدینگی مردم وهدایت سرمایه های سرگردان به سوی بانک ها موثر باشد و از سوی دیگر انتظارات سپرده گذاران حسایهای قرض الحسنه اغلب برآورده شود. همچنین میزان جوایزی که بانک ها در نظر می گیرند، بایستی نسبت به سپرده های مردمی در خور توجه باشد.((حسینی مقدم،۱۳۸۹).

 

 

۲-۷-۳ . عوامل ارتباطی و انسانی

 

 

 

 

 

 

• تبلیغات: امروزه یکی از شاخص های تضمین سود دهی واحدهای تولیدی و بنگاه های تجاری ارائه طرح های موفق تبلیغات است. هدف تبلیغات عبارت است از تشریح جایگاه و معرفی توانمندی های یک بانک و ایجاد روشنگری های لازم در مورد شرایط و موقعیت منحصر به فرد آن بانک در زمینه ارائه خدمات به مشتریان. یک تبلیغ بانکی چه رادیویی و چه تلویزیونی باید خود را در بین تبلیغات دیگر جای دهد، سپس باید ارتباط خود را با مخاطب برقرار سازد. در عین حال، تبلیغ خدمات بانکی باید به نحو موفق و درستی آن را معرفی کند. (بهمنی و بهمند،۱۳۹۰).
• رفتار و نحوه برخورد کارکنان بانک با مشتریان: امروزه سازمان هایی در عرصه رقابت موفق تر خواهند بود که در برآوردن نیاز ها و خواسته های مشتریان گوی سبقت را از سایر رقبای بازار بربایند. به تعبیر دیگر در فلسفه جدید بازار یابی یعنی مشتری گرایی ، مرکز توجه به مشتریان بوده و از دید مشتریان به مسائل نگاه می شود. توجه به مشتری و بازار یکی از برجسته ترین نقاط عطف در فعالیت های بانک ها بود که در کنار دیگر تدابیر اتخاذ شد و زمینه رشد و بالندگی بانک ها را فراهم آورد. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).
• رعایت عدالت و عدم تبعیض در ارائه خدمات: عدم رعایت حقوق مشتریان توسط بانک ها از جمله عواملی محسوب می شود که باعث به وجود آمدن بسیاری از ناراحتی ها و بی عدالتی ها در سطح جامعه می شود. در قانون بانکداری اسلامی و بدون ربا که بر اساس موازین اسلامی و رعایت شرع تنظیم شده، توجهات ویژه ای به نوع روابط و شیوه های جذب مشتری توسط موسسات پولی شده است. (بهمنی و بهمند،۱۳۹۰).
• اطلاع رسانی مناسب و ارائه آموزش به مشتریان: اطلاع رسانی و ارائه آموزش های لازم به مشتریان را می توان از زوایای مختلفی بررسی نمود. ولی آنچه که بیشتر از همه ، لازم و ضروری جلوه می کند یادگیری و آموزش خدمات بانکداری الکترونیک است. مزایای اطلاع رسانی مناسب و ارائه آموزش به مشتریان نه تنها منجر به کاهش هزینه ها نمی شود بلکه می توان به آثار اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی همچون کاهش هزینه چاپ اسکناس ، بهداشت و کنترل اشاره نمود. (رستمی و همکاران،۱۳۹۰)
• ویژگی های فردی مناسب کارکنان: کارکنان بانکها نیز همانند سایر افراد جامعه دارای روحیات و ویژگی های فردی منحصر به فرد خویش هستند ولی آنچه که بیشتر نمود پیدا می کند اثر این ویژگی ها بر مشتریان بانک است که به نحو فزاینده ای باعث جذب بیشتر مشتریان در شعب بانک می شود. ویژگی های فردی مناسب همچون ظاهر مناسب و مرتب، توجه به نظرات مشتریان امانت داری و صداقت، مردم داری و تواضع بایستی همواره مدنظر کارکنان و پرسنل بانک قرار گیرد. (نبوی چاشمی و همکاران،۱۳۹۱).
• رضایت مشتریان از کارکنان بانک ها و موسسات مالی: کارکنان مهمترین سرمایه هر سازمان می باشند. در واقع کارکنان پل ارتباطی بین سازمان و مشتریان هستند. سازمان ها با بهره گرفتن از کارکنان به مشتریان خدمات کیفی ارائه می نمایند و رضایت مشتری را جلب می کنند. بانک ها و موسسات مالی نیز به منابع مالی مورد نیاز خود را با مهمترین ابزار شان یعنی کارکنان از مشتریان اخذ می کنند. وجود و بقای یک بانک بستگی به مشتریان آن بانک دارد . ( اکرامی،۱۳۸۹)

اگر مشتریان نباشند، بانکی نیز وجود نخواهد داشت و مهمترین مشتریان یک بانک ، مشتریان داخلی آن، یعنی کارکنان بانک می باشند. بیشتر مشتریان بانک ها به دلیل بی توجهی و بی تفاوتی کارکنان با بانک ها قطع ارتباط می کنند. رضایت مشتریان بانک ها به کیفیت خدمات در یافتی کارکنان بانک بستگی دارد. و قابلیت خدمت رسانی کارکنان نیز به کیفیت خدمات داخلی سازمان وابسته است کیفیت خدمات داخلی نیز به معنی رضایت کارکنان از خدمات در یافتی سازمان است.( رحمتی ،۱۳۹۰).