تخمین عدم قطعیت در کنترل مقاوم موقعیت بازوهای رباتیک
استاد راهنما:
استاد محمد مهدی فاتح
رساله جهت اخذ درجه دکتری
خرداد ماه
1394
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
این پایان نامه به تخمین عدم قطعیت در کنترل مقاوم بازوهای رباتیک میپردازد و روشهای جدیدی مبتنی بر راهبرد کنترل ولتاژ برای تخمین عدم قطعیت ارائه میدهد. روش کنترل ولتاژ در مقایسه با روش مرسوم کنترل گشتاور بسیار سادهتر است، زیرا نیازی به مدل غیر خطی پیچیده ربات ندارد. در نتیجه، حجم محاسبات کنترل کننده برای تعیین ولتاژ اعمالی به موتورها کمتر میشود. طبق قضیه تقریب عمومی، سیستمهای فازی و شبکههای عصبی، قادر به تقریب توابع غیر خطی حقیقی پیوسته با دقت دلخواه هستند. باید توجه داشت که علاوه بر سیستمهای فازی، تقریبگرهای عمومی دیگری نیز مانند سری فوریه، توابع لژاندر و چند جملهای های چبیشف نیز وجود دارند. در این پایان نامه، از این تقریبگرها در کنترل مقاوم موقعیت بازوهای رباتیک استفاده میشود. مزیت اصلی استفاده از این تقریبگرها نسبت به سیستمهای فازی و شبکههای عصبی، کاهش فیدبکهای مورد نیاز سیستم کنترل است. تاکنون، برخی از مراجع به استفاده از سری فوریه در کنترل مقاوم بازوهای رباتیک پرداختهاند. نشان میدهیم که اگر مسیرهای مطلوب توابع متناوب باشند، کوچکترین مضرب مشترک (ک.م.م.) دوره تناوب اساسی آنها میتواند معیار مناسبی برای دوره تناوب اساسی سری فوریه مورد استفاده برای تخمین عدم قطعیتها باشد. نوآوری دیگر این پایاننامه ارائه یک اثبات پایداری مبتنی بر لیاپانوف برای کنترل سیستمهای غیرخطی مرتبه اول با استفاده از کنترلکنندههای عاطفی است. برای اولین بار، قوانین کنترل ولتاژ پیشنهادی، روی یک ربات اسکارا اجرا میشود.
کلید واژهها: راهبرد کنترل ولتاژ، سری فوریه، توابع لژاندر، کنترل عاطفی، موتور الکتریکی مغناطیس دائم، بازوی ماهر رباتیک.
فهرست مقالات مستخرج از رساله
مقالات ژورنالی
- Saeed Khorashadizadeh and Mohammad Mehdi Fateh, (2014), “Robust Task-Space Control of Robot Manipulators Using Legendre Polynomials,” Nonlinear Dynamics, vol. 79 (2), pp.1151-1161. (Springer, IF=2.419).
- Saeed Khorashadizadeh and Mohammad Mehdi Fateh, (2015), “Uncertainty estimation in robust tracking control of robot manipulators using Fourier series expansion,” Robotica, (Cambridge University Press, IF=0.89).
- Mohammad Mehdi Fateh, Seyed Mohammad Ahmadi, and Saeed Khorashadizadeh, (2014), “Adaptive RBF network control for robot manipulators”, Journal of AI and Data Mining, 2(2), pp. 159-166.
- Mohammad Mehdi Fateh, Siamak Azargoshasb, and Saeed Khorashadizadeh, (2014), “Model-free discrete control for robot manipulators using a fuzzy estimator”, COMPEL: The International Journal for Computation and Mathematics in Electrical and Electronic Engineering, 33(3), 1051-1067. (IF=0.44).
مقالات کنفرانسی
- Saeed Khorashadizadeh and Mohammad Mehdi Fateh, (2013) “Adaptive Fourier Series-Based Control of Electrically Driven Robot Manipulators”, The 3th International Conference on Control, Instrumation and Automation (ICCIA 2013), pp.213-218.
- Saeed Khorashadizadeh, Mohammad Mehdi Fateh and Siamak Azargoshasb, (2014) “Compensating the reconstruction error of fuzzy stimator in robust model-free control of electrically driven robot manipulators,” The 14th Iranian Conference on Fuzzy Systems.
فهرست مطالب
فصل اول: مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………1
1-1- مروری برکارهای گذشته………………………………………………………………………………………………………2
- راهبرد کنترل گشتاور………………………………………………………………………………………..2
- راهبرد کنترل ولتاژ…………………………………………………………………………………………..6
- کنترل عاطفی…………………………………………………………………………………………………14
- اهداف مورد نظر……………………………………………………………………………………………………………..16
- ساختار کلی رساله………………………………………………………………………………………………………….17
فصل دوم: مروری بر مدلسازی ریاضی بازوهای ماهر مکانیکی…………………………………………………………………..19
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….20
2-2- مدلسازی سینماتیکی………………………………………………………………………………………………………20
2-2-1-سینماتیک مستقیم………………………………………………………………………………………………….20
2-2-2-سینماتیک وارون……………………………………………………………………………………………………..28
2-2-3- سینماتیک سرعت و ماتریس ژاکوبین…………………………………………………………………..29
2-3- مدلسازی دینامیکی………………………………………………………………………………………………………………31
فصل سوم: راهبرد کنترل ولتاژ……………………………………………………………………………………………………………………35
3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………36
3-2- معادلات حرکت سیستم رباتیک ……………………………………………………………………………………….37
3-3-قانون کنترل در راهبرد کنترل ولتاژ……………………………………………………………………………………39
3-4- شبیهسازی سیستم کنترل………………………………………………………………………………………………….41
3-5- نتیجهگیری…………………………………………………………………………………………………………………….44
فصل چهارم: تخمین عدم قطعیت با استفاده از سری فوریه………………………………………………………………………45
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..46
4-2- تقریب توابع با استفاده از سری فوریه……………………………………………………………………………………………….47
4-3- طراحی کنترلکننده مقاوم مستقل از مدل……………………………………………………………………………………….48
4-3-1- قانون کنترل پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………..49
4-3-2- تحلیل پایداری……………………………………………………………………………………………………………………..51
4-3-3- تعیین دوره تناوب اساسی سری فوریه………………………………………………………………………………….55
4-4- نتایج شبیه سازیها…………………………………………………………………………………………………………………………..61
4-4-1- ردگیری مسیرهای سینوسی………………………………………………………………………………………………..61
4-4-2- ردگیری مسیرهای متناوب غیر سینوسی…………………………………………………………………………….64
4-4-3- سایر دورههای تناوب……………………………………………………………………………………………………………67
4-4-4- دورههای تناوب اصم………………………………………………………………………………………………………..68
4-4-5-مسیرهای نامتناوب و اغتشاش خارجی……………………………………………………………………………69
4-4-6- مقایسه با کنترلکننده عصبی-فازی………………………………………………………………………………….73
4-5- نتایج آزمایشگاهی……………………………………………………………………………………………………………………………..79
4-5-1- ردگیری مسیرهای سینوسی…………………………………………………………………………………………….81
4-5-2- ردگیری مسیرهای مربعی………………………………………………………………………………………………….84
4-6- مقایسه نتایج شبیهسازی و آزمایشگاهی…………………………………………………………………………………………..86
4-7- نتیجهگیری………………………………………………………………………………………………………………………………………..87
فصل پنجم: تخمین عدم قطعیت در فضای کار با استفاده از توابع لژاندر………………………………………………….89
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………..90
5-2- تقریب توابع با استفاده از چندجملهایهای لژاندر……………………………………………………………………91
5-3- کنترل مقاوم کلاسیک در فضای کار با استفاده از راهبرد کنترل ولتاژ…………………………………..93
5-4- تخمین عدم قطعیت با استفاده از چندجملهایهای لژاندر………………………………………………………97
5-5- نتایج شبیهسازی……………………………………………………………………………………………………………………….100
5-5-1- کنترل مقاوم کلاسیک……………………………………………………………………………………………………100
5-5-2- کنترل مقاوم پیشنهادی با استفاده از توابع لژاندر……………………………………………………………104
5-5-3- مقایسه با سایر کنترلکنندههای مبتنی بر ولتاژ [112]………………………………………………..107
5-6- نتیجهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….109
فصل ششم: کنترل مقاوم سیستمهای غیرخطی مرتبه اول با استفاده از یادگیری عاطفی مغز ……………111
6-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..112
6-2- مدلسازی ریاضی یادگیری عاطفی مغز………………………………………………………………………………………112
6-3- طراحی قانون کنترل و اثبات پایداری………………………………………………………………………………………..116
6-4- نتایج آزمایشگاهی………………………………………………………………………………………………………………………121
6-5- نتیجهگیری………………………………………………………………………………………………………………………………….124
فصل هفتم: نتیجهگیری و پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………..127
7-1-نتیجهگیری…………………………………………………………………………………………………………………………………128
7-2 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………….131
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………….133
پیوست الف: مدل ریاضی بازوی ماهر اسکارا…………………………………………………………………………………………….151
پیوست ب: اثبات لمهای فصل 4………………………………………………………………………………………………….155
پیوست ج: بوردها ………………………………………………………………………………………………………………………..161
فهرست اشکال
شکل2-1 ربات هنرمند………………………………………………………………………………………………………………………………21
شکل2-2 ربات اسکارا…………………………………………………………………………………………………………………………………21
شکل 2-3 دیاگرام مفصلی ربات کروی……………………………………………………………………………………………………….22
شکل 2-4 محورهای مختصات دوران یافته……………………………………………………………………………………………..23
شکل 2-5 دستگاه مختصات انتقال یافته……………………………………………………………………………………………………24
شکل2-6 اختصاص دستگاههای مختصات به بازوی اسکارا……………………………………………………………………..27
شکل 2-7 دیاگرام مفصلی برای محاسبه سینماتیک وارون ربات اسکارا………………………………………………….29
شکل (3-1) دیاگرام کنترل ولتاژ موتور مفصل ربات………………………………………………………………………………..37
شکل (3-2) دیاگرام موتور مغناطیس دائم DC………………………………………………………………………………………41
شکل (3-3) سیستم کنترل ربات بر مبنای راهبرد کنترل ولتاژ……………………………………………………………43
شکل (3-4) خطای ردگیری سیستم کنترل با راهبرد کنترل ولتاژ……………………………………………………..43
شکل (3-5) ولتاژ موتورهای سیستم کنترل با راهبرد کنترل ولتاژ……………………………………………………..44
شکل (4-1) بلوک دیاگرام کنترل کننده مبتنی بر سری فوریه ………………………………………………………….51
شکل (4-2) خطاهای ردگیری در شبیهسازی 4-3-4-1 …………………………………………………………………..62
شکل (4-3) همگرایی ضرایب سری فوریه در شبیهسازی 4-3-4-1 …………………………………………………63
شکل (4-4) سیگنالهای کنترل در شبیهسازی 4-3-4-1 …………………………………………………………………..65
شکل (4-5) عملکرد کنترل کننده پیشنهادی در ردگیری مسیر مربعی …………………………………………..65
شکل (4-6) سیگنالهای کنترل در ردگیری مسیر مربعی…………………………………………………………………….66
شکل (4-7) عملکرد ردگیری کنترلکننده پیشنهادی برای مسیر مثلثی ………………………………………….66
شکل (4-8) سیگنالهای کنترل در ردگیری مسیر مثلثی…………………………………………………………………….67
شکل (4-9) خطاهای ردگیری در شبیهسازی 4-3-4-3 …………………………………………………………………..70
شکل (4-10) سیگنالهای کنترل در شبیهسازی 4-3-4-3 ……………………………………………………………..70
شکل (4-11) اغتشاش خارجی در شبیهسازی 4-3-4-4 ………………………………………………………………….71
شکل (4-12) ردگیری مسیر نامتناوب و دفع اغتشاش خارجی…………………………………………………………..72
شکل (4-13) سیگنالهای کنترل در ردگیری مسیر نامتناوب و دفع اغتشاش خارجی………………………72
شکل (4-14) ساختار شبکه عصبی-فازی…………………………………………………………………………………………….76
شکل (4-15) بلوک دیاگرام کنترل کننده عصبی-فازی ……………………………………………………………………..77
شکل (4-16) مقایسه خطاهای ردگیری دو کنترل کننده (سری فوریه: ــــ عصبی-فازی: – –)…….78
شکل (4-17) مقایسه ولتاژ موتورها در دو کنترل کننده (سری فوریه: ـــ عصبی-فازی: – –)……….78
شکل (4-18) ستاپ آزمایشگاهی…………………………………………………………………………………………………………..80
شکل (4-19) عملکرد ردگیری کنترلر مبتنی بر سری فوریه در پیادهسازی عملی(مسیر ربات: ــــــ مسیر مطلوب: – – – )………………………………………………………………………………………………………………………………..82
شکل (4-20) خطای ردگیری کنترلر مبتنی بر سری فوریه در پیادهسازی عملی……………………………………83
شکل (4-21) ولتاژ موتورها در کنترلر مبتنی بر سری فوریه در پیادهسازی عملی………………………………….83
شکل (4-22) ضرایب سری فوریه مربوط به مفصل اول در پیادهسازی عملی…………………………………………84
شکل (4-23) ردگیری مسیرهای مربعی در پیادهسازی عملی…………………………………………………………………85
شکل (4-24) ولتاژ موتورها برای ردگیری مسیر مربعی در پیادهسازی عملی…………………………………………86
شکل (5-1) بلوک دیاگرام قانون کنترل (5-16)…………………………………………………………………………………….94
شکل (5-2) بهره تناسبی تعریف شده در (5-49) …………………………………………………………………………………102
شکل (5-3) ولتاژ موتورها در کنترل مقاوم کلاسیک …………………………………………………………………………….102
شکل (5-4) عملکرد ردگیری کنترل مقاوم کلاسیک در صفحه xy…………………………………………………….103
شکل (5-5) خطای ردگیری هر سه مختصات در کنترل مقاوم کلاسیک…………………………………………….103
شکل (5-6) عملکرد ردگیری کنترل کننده پیشنهادی در صفحه xy…………………………………………………104
شکل (5-7) ولتاژ موتورها در کنترل کننده پیشنهادی ………………………………………………………………………..105
شکل (5-8) خطای ردگیری هر سه مختصات در کنترل مقاوم پیشنهادی…………………………………………..106
شکل (5-9) همگرایی ضرایب لژاندر………………………………………………………………………………………………………106
شکل (5-10) عملکرد ردگیری کنترل کننده پیشنهادی در [112]…………………………………………………….108
شکل (5-11) ولتاژ موتورها در کنترل کننده پیشنهادی در [112] …………………………………………………..108
شکل (6-1) دستگاه کناری مغز [142]…………………………………………………………………………………………………113
شکل (6-2) بلوک دیاگرام کنترلکننده عاطفی………………………………………………………………………………………116
شکل (6-3) ردگیری مسیر مطلوب برای مفصل اول……………………………………………………………………………..122
شکل (6-4) ولتاژ موتور برای مفصل اول……………………………………………………………………………………………….122
شکل (6-5) ردگیری مسیر مطلوب برای مفصل دوم…………………………………………………………………………….123
شکل (6-6) ولتاژ موتور برای مفصل دوم………………………………………………………………………………………………..124
شکل (6-7) ردگیری مسیر مطلوب برای مفصل سوم…………………………………………………………………………….125
شکل (6-8) ولتاژ موتور برای مفصل دوم…………………………………………………………………………………………………125
فهرست جداول
جدول 2-1 جدول دناویت هارتنبرگ برای ربات اسکارا……………………………………………………………………………28
جدول (3-1) پارامترهای موتور………………………………………………………………………………………………………………….42
جدول (3-2) پارامترهای دینامیکی ربات…………………………………………………………………………………………………..42
- ۹۵/۰۵/۰۱