3-3-1-1- روایی و پایایی مقیاس تجدید نظرشده‌ی هوش هیجانی

همسانی درونی پرسش‌های مقیاس تجدیدنظرشده‌ی هوش هیجانی برحسب ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون 85/0 گزارش شده است (آستین و همکاران، 2004) که مشابه فرم اولیه آن است. در رابطه با زیر مقیاس‌‌ها، ضریب آلفای کرونباخ جهت زیر مقیاس‌ تنظیم هیجانی 78/0، بهره‌وری هیجانی 68/0 و در مورد ارزیابی هیجانی 76/0 به ‌دست ‌آمد که نشان‌دهنده افزایش پایایی درونی بهره‌وری هیجانی نسبت به فرم گذشته‌ی آن است. با این وجود در پایایی درونی بقیه زیرمقیاس‌ها تغییر محسوسی دیده نشد. روایی مقیاس هوش هیجانی تجدید نظرشده نیز با سنجش همبستگی آن با سازه‌های مرتبط، قابل قبول گزارش شده است (تجلی،1386).

در تحقیق تجلی (1386)، پایایی به روش بازآزمایی و به فاصله یک هفته با نمونه 31 نفری مورد سنجش قرار گرفت. نتایج حاصل از محاسبه ضریب همبستگی در مورد کل مقیاس 83/0 و در مورد زیرمقیاس تنظیم هیجانی 70/0، بهره‌وری هیجانی64/0 و در مورد ارزیابی هیجانی 76/0 به‌دست آمد که نشانه‌ای از پایایی مطلوب مقیاس تجدیدنظر شده‌ی هوش هیجانی است. هم چنین ضریب آلفای کرونباخ در مورد کل مقیاس هوش هیجانی 82/0، در رابطه با تنظیم هیجانی 45/0، بهره‌وری هیجانی 40/0 و در مورد ارزیابی هیجانی 76/0 به‌دست آمد.

در پژوهش حاضر، مقیاس تجدید نظرشده‌ی هوش هیجانی تحلیل عاملی شد. با توجه به رویکرد کایزر[1](1960) معیار پذیرش هر مؤلفه به عنوان عامل مستخرج از مقیاس، برخورداری از ارزش ویژه حداقل برابر با عدد 1 مقرر گردید. نتایج حاصل از این تحلیل عاملی در جدول شماره 3-2 آمده است.

چنان که اطلاعات جدول 3-1 نشان می‌دهد، مقیاس تجدید نظرشده‌ی هوش هیجانی در میان دانش‌آموزان سوم راهنمایی از ساختاری دو عاملی برخوردار است. این عامل‌ها به تنظیم هیجان و ارزیابی هیجان موسوم شدند. مقادیر ارزش ویژه برای این عامل‌ها پس از اعمال چرخش واریمکس[2] برابر با 06/5 و 35/4 حاصل آمد که با توجه به معیار کایزر[3](1960) مؤلفه‌هایی معتبر برای این مقیاس به شمار آمد. این عوامل در مجموع، 77/24 درصد از واریانس نمرات مقیاس تجدید نظرشده هوش هیجانی را تبیین نمودند.

بارهای عاملی گویه‌های مربوط به عامل تنظیم هیجان از 32/0- تا 68/0 نوسان داشت. عامل ارزیابی هیجان گویه‌هایی با بار عاملی 24/0 تا 54/0 را در بر می‌گرفت. در خصوص تفاوت این نتایج با نتایج حاصل از اجرای نسخه‌ی اصلی مقیاس تجدید نظر شده‌ی هوش هیجانی (آستین و همکاران،2004) که نشان از وجود سه عامل داشت، می‌توان به تفاوت در سن آزمودنی‌ها اشاره نمود. همان‌گونه که در صفحه‌های قبلی ذکر شد، نسخه‌ی اصلی این مقیاس بر روی دانشجویان دانشگاه اجرا شده بود. در پژوهش‌های بعدی در فرهنگ ایرانی نیز تحلیل عاملی به عنوان روش احراز روائی سازه‌ای آن به کار برده نشد. پژوهش حاضر این ابزار را برای نخستین بار در فرهنگ ایرانی مورد تحلیل عاملی قرار داد و نتایج نشان داد که دانش‌آموزان ایرانی قادر به تشخیص دو عامل تنظیم و ابراز هیجانات خود می‌باشند.