دانلود پایان نامه های دانشگاه ها

3-4-9- روابط اجتماعی و فرهنگی ایران و دولت حزب عدالت و توسعه

روابط ایران و ترکیه در ابعاد فرهنگی و اجتماعی در طی یک دهه اخیر که حزب عدالت و توسعه در ترکیه سکان دولت را در دست داشته است، دارای یک روند بدون تنش در هشت سال اول بود، اما طی دو سال آخر آن یعنی از سال 2010 به بعد دارای تنش و نوسان شدیدی بوده است.

روابط اجتماعی و فرهنگی دو کشور بر سابقه‌ی تاریخی چند صد ساله میان دو کشور استوار بوده است. سابقه تاریخی فرهنگی و اجتماعی مشترکی که ریشه در آداب و سنن مردم فلات ایران و امپراتوری ایران طی قرن­ها قبل داشته است.

نزدیکی فرهنگی و اجتماعی مردم دو کشور و حس برادری و هم زیستی مسالمت­آمیز مردم دو کشور، موجب گردید تا مردم و مسئولین ایران از پیروزی حزب عدالت و توسعه در ترکیه در سال 2002، بسیار خوشحال شده و این رویداد را به عنوان نقطه عطفی در بهبود روابط ایران و ترکیه قلمداد نمایند.

بازیابی قدرت توسط حزب عدالت و توسعه در ترکیه، مردم و مسئولین ایرانی را چنان خوشحال نمود که سیل تبریک ایرانیان به سوی مسئولین حزب عدالت و توسعه و به خصوص رجب طیب اردوغان و عبد­الله گل، سرازیر گردید.

در این وضعیت بود که روابط اجتماعی، فرهنگی و دینی  موجب شد تا بسیاری از سیاستمداران و مسئولین ایرانی دچار نوعی خوش خیالی شده و از پیروزی حزب عدالت و توسعه در ترکیه به هیجان آمده و نظرات آرمانگرایانه­ای ارائه دهند.

حمیدرضا حاجی­‌بابایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم درباره تاثیر پیروزی حزب عدالت و توسعه  در انتخابات ترکیه بر روابط با ایران می­گوید {ما هم به عنوان یک همسایه ترکیه می‌توانیم پیمان‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی خوبی با­هم داشته باشیم. با این حساب، قطعا‌ آینده‌ی بسیار درخشانی را با این حزب خواهیم داشت. البته باید منتظر موضع­گیری خاص احزاب داخل ترکیه و کشورهای دیگر باشیم که البته این ارتباط مستقیم به رفتار حزب عدالت و توسعه خواهد داشت } (خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) 17 آبان 1381).

این تبریکات از سوی ایرانیان در تمامی انتخابات بعدی که حزب عدالت و توسعه در آنها به پیروزی رسید، ادامه داشت. ایرانیان در این سال­ها همواره امیدوار بودند تا ترکیه در مسیر همسویی و همکاری با ایران حرکت کند.

افزایش تعداد گردشگران ایرانی در ترکیه و نیز اقبال گردشگران ترکیه­ای به ایران، حضور گسترده و مستمر تیم‌های ورزشی ایران در ترکیه جهت برگزاری اردو و مسابقات دوستانه، برگزاری یادبود گرامیداشت بزرگان دو کشور و به خصوص ادیبان و عالمان مشترک مانند مولانا در قونیه و در ایران با حضور بزرگان سیاسی و علمی دو کشور، تبادل استاد و دانشجو میان دانشگاه­های دو طرف، گستردگی و هم پوشانی شعر و ادبیات مشترک دو کشور و ... از جمله موارد همگرایانه و بدون تنش دو کشور در بُعد اجتماعی و فرهنگی بوده است.

یکی از بهترین و بارزترین همگرایی­های اجتماعی دو کشور را می توان در حوادث خسارت بار غیر مترقبه­ای مانند زلزله و یا حوادث تروریستی در دو کشور مشاهده کرد.

درست یک سال بعد از روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه، زلزله‌ی شدید و خسارت­بار ایران در منطقه‌ی بم در استان کرمان در تاریخ پنجم دی ماه 1382 رخ داد که منجر به خسارات جانی و مالی بسیار شدیدی گردید. بلافاصله بعد از این زلزله، مسئولان بلندپایه ترکیه از جمله احمد نجدت سزر[1] رئیس جمهور، رجب طیب اردوغان نخست وزیر و ... ضمن اعلام تسلیت و همدردی با ایرانیان، بر ارسال کمک به ایران اهتمام ورزیدند. رجب طیب اردوغان نخست‌ وزیر ترکیه در همان روز در گفتگویی تلفنی با دکتر محمدرضا عارف معاون­اول رییس ‌جمهورایران، ضمن اعلام تسلیت دولت و ملت ترکیه به دولت و مردم ایران به مناسبت زلزله‌، آمادگی کامل این کشور را برای ارسال کمک‌های مورد نیاز مناطق زلزله‌زده‌ ایران اعلام کرد. نخست‌وزیر ترکیه در این گفتگو با اظهار تاسف از خسارت‌های وارده به مردم مناطق زلزله‌زده، گفت {که یک گروه 75 نفره از پزشکان کشور ترکیه آماده‌ حضور فوری در مناطق زلزله‌زده هستند. ما آماده هستیم که تحت نظر دولت جمهوری اسلامی ایران تیم‌های پزشکی، تیم‌های تجسس و هر گونه کمک مورد نیاز را به ایران ارسال کنیم} (خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) 5 دی 1382).

ایران، کمک­ها و همدردی­های ترکیه با ایرانیان را در زلزله بزرگ منطقه وان ترکیه در سال 2011 ( آبان 1390 شمسی) پاسخ داد. در پی این زلزله‌ی بزرگ و مهیب در سال 2011‌، در همان اولین روز حادثه،  بیست نفر از امدادگران جمعیت هلال‌احمر ایران از طریق مرز زمینی وارد منطقه زلزله‌زده"وان"شدند، این امدادگران که تجهیزات غذایی، زیستی و امدادی به همراه داشتند برای ارزیابی میزان خسارات ناشی از زلزله 2/7 ریشتری به"وان"اعزام شدند. ایران در همان روز، موفق به امداد­رسانی به زلزله­زدگان شده و اقلام مورد نیاز از قبیل موادغذایی، پتو و سایر مواد­اولیه را در بین مردم آسیب‌دیده استان"وان"توزیع کرد و منتظر اعلام نیاز مسئولان ترکیه برای اعزام نیروها و کمک‌های بعدی نسبت به این منطقه آسیب‌دیده در ترکیه بود. ایران و استان آذربایجان‌ غربی اولین کشور کمک‌ کننده در استان"وان"محل زلزله 2/7 ریشتری بودند (خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) 2 آبان 1390).

در حالی که در همین زمان ترکیه در حال دخالت شدید در امور سوریه و حمایت از گروه‌های تروریستی ضد دولت بشار اسد بود و این کار ترکیه بر رابطه ایران و ترکیه، تأثیر منفی داشت اما مسئولان و بزرگان ایرانی بعد از این زلزله به ابراز همدردی و اعلام تسلیت به مردم و مسئولان ترکیه پرداختند، به نحوی که محمود احمدی­نژاد رئیس جمهور، علی اکبر صالحی وزیر‌ امورخارجه، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، آیت الله مکارم­شیرازی و ... در همان دو روز اول به اعلام همدردی با مردم و مسئولان ترکیه­ای پرداختند ( خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) 3 و 2 آبان 1390).

ایرانیان چنان با مردم زلزله‌زده ترکیه همدردی کردند که علاوه بر گروه­های امدادی هلال‌احمر ایران و چندین محموله‌ی بزرگ کمک­های ارسالی به ترکیه در همان چند روز اولیه، هیأتی از نمایندگان مجلس ایران نیز به نمایندگی از سوی مجلس در ترکیه و مناطق زلزله­زده حاضر شده و به بررسی امور پرداختند ( خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) 11 آبان 1390).

این اقدامات انسان دوستانه‌ی ایران که حتی زودتر و سریع تر از اقدامات دولت ترکیه صورت گرفت، آنچنان بود که مسئولین ترکیه را به اعتراف وادار کرده، برادری و همسایگی دو کشور را به آنها یادآوری نمود. چنانکه"بشیر آتالای[2]"معاون نخست وزیر ترکیه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی­ایران همواره یار و یاور ترکیه در لحظات سخت و بحرانی بوده است می­گوید {کشورهای زیادی برای کمک رسانی به زلزله­زدگان اعلام آمادگی کردند ولی تنها کشور ایران و جمهوری­آذربایجان اقدام به ارسال کمک به آسیب دیدگان نمودند}. این مقام مسئول همچنین با تقدیر از همراهی مسئولین استان آذربایجان­غربی بخصوص استاندار و معاونین وی و نیز نیروهای هلال­احمر در ارسال کمک و همراهی در این فاجعه ابراز داشت {کمک‌های امدادی آذربایجان غربی در اولین زمان ممکن به ترکیه رسید و موجب تسلی و آسودگی بازماندگان این حادثه شده است}. 

وی ادامه می­دهد که {ایران و ترکیه خود را برادر خود می‌دانند و این امر در مواقع بحرانی به عینه دیده می­شود، حسن همجواری دو کشور در میان مردم و دولت­ها به وضوح دیده می­شود} (خبرگزاری دانشجویان ایران­(ایسنا) 11 آبان 1390).

 اما ده ماه بعد در اواسط سال 2012 (مرداد ماه 1391) که زلزله­ای در استان­های آذربایجان ایران و به خصوص مناطق "ورزقان" و"اهر"رخ داد، دیگر از آن اقدامات اولیه و همدردی­های گسترده‌ی مسئولین ترکیه­ای برای زلزله‌زدگان ایرانی خبری نبود. در حالی که پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی که رابطه خوبی با ایران هم نداشتند، به ابراز همدردی و تسلیت به رئیس جمهور و مردم ایران پرداختند، از مسئولان ترکیه تنها احمد داوداوغلو وزیر امورخارجه این کشور به ابراز همدردی تلفنی با وزریر امورخارجه ایران پرداخت! ( خبرگزاری دانشجویان ایران­(ایسنا) 22 مرداد 1391 ).

کمک­های ترکیه به زلزله زدگان ایران که با تبلیغات گسترده قومی و پان­ترکیسم[3] همراه بود، تنها چند کامیون را شامل می­شد. دولتمردان ترکیه و رهبران حزب عدالت و توسعه، در این زمان به شدت به فکر ضربه­زدن و برکناری بشار اسد[4] از حکومت سوریه بودند تا بتوانند ضربه­ای محکم به منافع و قدرت ایران در سطح منطقه وارد کنند، بنابراین همدردی و اعلام برادری با زلزله­زدگان ایرانی را فراموش کرده بودند.

در این پست فقط تکه ای از این چپایان نامه درج شده

برای متن کامل می توانید به سایت ارشدها مراجعه کنید